Gepubliceerd op - Lotte Poté

25.000 km, 6 jaar onderzoek, 1 tentoonstelling

Het verhaal achter Facing Van Eyck

Facing Van Eyck. The Miracle of Detail laat je de werken van Jan van Eyck zien zoals je ze nog nooit eerder zag. Dankzij digitale technieken en nieuw wetenschappelijk onderzoek door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK-IRPA) kan je inzoomen op details die je met het blote oog nauwelijks kan zien. De tentoonstelling is de vrucht van jaren onderzoek door het team van het KIK-IRPA.

 

Zes jaar onderzoek

In de expo maken projecties het mogelijk om nóg dichter bij de microscopische details van het hele oeuvre van Jan van Eyck te komen. Een vaste ploeg van wetenschappers en topfotografen hebben er de afgelopen zes jaar in totaal 25.000 kilometer voor afgereisd om de schilderijen van Jan van Eyck en zijn omgeving uitvoerig te bestuderen en te documenteren. Het project kreeg de naam VERONA: ‘Van Eyck Research in OpeN Access’. Het brengt ons een hele stap dichter bij de originele schildertechniek van Van Eyck en die van zijn leerlingen en navolgers.

Jan van Eyck, Portrait of Margareta van Eyck, 1439. X-radiography and macrophotography © KIK-IRPA

Techniek is alles

De technieken van vandaag geven inzicht in de technieken van toen, die van de meester. Waarschijnlijk heeft Van Eyck zich nooit ingebeeld dat wetenschappers vandaag bijvoorbeeld de jaarringen van zijn panelen zouden meten om zo de kapdatum van de boom te berekenen. Röntgenstralen onthullen de structuur van het paneel, de constructie, het aantal planken en de deuvels die de planken op hun plaats houden. De radiografie maakt ook de schildertechniek en het gebruik van metaalpigmenten zichtbaar, zoals loodwit en loodtingeel.

Jan van Eyck, Virgin of Chancellor Rolin (detail), ca. 1435. Infrared reflectography and macrophotography © KIK-IRPA

De minutieuze voorbereiding van zijn werken ontdekken we dan weer onder infraroodlicht. Onder de verf zien we de tekening die Van Eyck met penseel op de grondlaag aanbracht. In het bijzonder voor de houding van handen durft Van Eyck wel eens afwijken van het initieel getekend plan en zoekt hij tijdens het schilderen naar een betere pose. Soms gebeurt het dat hij motieven in detail tekent maar uiteindelijk niet in verf uitwerkt, zoals de beurs van kanselier Rolin of de versiering op het harnas van Sint-Joris.

Maak je eigen keuzes

Nu het KIK en Bozar in de expo Facing Van Eyck  het rijke beeldmateriaal van de twintig werken uit Van Eycks oeuvre op ingenieuze wijze samenbrengen, kan je virtueel ronddwalen in de microcosmos van zijn volledige oeuvre. De interactieve projecties, ontwikkeld door het bedrijf Hovertone, zorgen ervoor dat je zelf kan kiezen welke details je ontdekt. In enkele stappen – letterlijk – navigeer je van het ene detail naar het andere.

 

Heb je nog niet genoeg van Van Eyck?  Dan kan je zijn oeuvre tot in de kleinste details verder ontdekken op het internet, want dankzij een samenwerking met Closer to Van Eyck kon immers al het beeldmateriaal in open access ontsloten worden.