Remember to turn down the brightness and mute your phone.
Jean-Guihen Queyras & Kristian Bezuidenhout
5 Apr.'24
- 20:00
Henry Le Boeufzaal
Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847)
Sonate voor cello en piano nr. 1, op. 45
- Adagio
- Allegro vivace
- Andante
- Allegro assai
Variations concertantes, op.17
pauze
Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-1847)
Transcripties voor cello en piano van 'Lieder ohne Worte' voor piano solo
Sonate voor cello en piano nr. 2, op. 58
- Allegro assai vivace
- Allegretto scherzando
- Adagio
Duur: +/- 1u30
Kristian Bezuidenhout bespeelt een piano die in 1838 werd gebouwd door de firma Erard in Parijs. De klavieromvang is 6 3/4 octaven, CC-a4. De kast is gefineerd met Courbaril. Het instrument is in de tweede helft van de 19e eeuw terug naar de fabriek geweest, waar twee extra toetsen in het hoge register werden toegevoegd en de hamers en dempers vervangen werden.
Naast een aanzienlijke hoeveelheid symfonische muziek, concerti, liederen en oratoria liet Mendelssohn ook een grote schat aan kamermuziek na. Opmerkelijk is dat hij het merendeel hiervan reeds op zeer jonge leeftijd componeerde. Denk maar aan het bekende Octet voor strijkers dat hij schreef als zestienjarige.
De componist groeide op in een zeer muzikale familie en werd al snel erkend als een muzikaal wonderkind. Ook zijn oudere zus Fanny was een getalenteerde componiste en pianiste en genoot een gelijkaardige muzikale opleiding. Het was via zijn jongere broer Paul dat Felix Mendelssohn de cello beter leerde kennen. De componist schreef zijn eerste werk voor cello en piano, de Variations concertantes uit 1829, in eerste instantie voor zijn toen zestienjarige broer. Het stuk vangt aan met een elegant thema, Andante con Moto, in de piano, dat de cello al vlug overneemt. Tijdens de eerste zes bondige variaties transformeert Mendelssohn het thema minutieus met een steeds groeiende intensiteit. De langer uitgesponnen zevende variatie contrasteert met zijn donkere toon in mineur en de luide, gehamerde octaven in de piano sterk met de voorgaande secties. De muziek verstomt en mondt uit in een serene slotvariatie, met een lange pedaaltoon in de cellopartij, hetgeen voorbereidt op een verrassend coda.
Mendelssohns Lieder ohne Worte, een genre door hemzelf bedacht, zijn een uitstekend voorbeeld van zijn kenmerkende lyriek. Schumann beweerde dat deze korte pianostukken eigenlijk liederen waren geweest waarvan Mendelssohn de tekst had geschrapt. Maar volgens Mendelssohn heeft het geen zin om de poëtische liedtekst te onthullen omdat muziek de gevoelens veel preciezer weet te raken dan de complexe, verwarrende taal. De cello heeft het vermogen om een breed scala aan emoties en nuances over te brengen, vergelijkbaar met de menselijke stem. Friedrich Grützmacher (1832-1903) bewerkte meerdere Lieder ohne Worte en transponeerde de ‘liederen’ hiertoe naar toonaarden die beter passen bij het bereik van de cello. Zo transponeerde hij Op. 19b nr. 1 bijvoorbeeld van E naar D, waarbij de melodie eerst in de cello klinkt en vervolgens wordt overgedragen aan de piano.
Mendelssohn schreef zijn Eerste sonate voor piano en cello in oktober 1838 en vond in Robert Schumann een bewonderaar van het stuk. In deze periode was Mendelssohn dirigent van de Gewandhauskonzerte in Leipzig, waar hij vooral muziek bracht van klassieke componisten als Mozart, Haydn en Beethoven. Dit werk is een goede illustratie van een klassieke sonatevorm; het bestaat uit drie bewegingen en is zeer evenwichtig en gelijkmatig gecomponeerd. Het eerste en laatste deel, beiden Allegro, hebben verwante elementen: ze volgen hetzelfde tempo, hebben dezelfde 4/4-maat, bestaan uit heldere texturen en bevinden zich in dezelfde galante klankwereld die de invloed van Mozart weerspiegelt. De piano neemt een gelijke rol aan als de cello, zonder het instrument te overschaduwen.
Zijn Tweede sonate voor cello en piano componeerde Mendelssohn in 1842 en droeg hij op aan de Russische graaf en cellist Mateusz Wielhorski. Dit ambitieuze werk is een vaste waarde binnen het cellorepertoire, met spannende en dramatische bewegingen waarin de cello weerklinkt boven een virtuoze pianopartij. De derde beweging van het werk, Adagio, is een treffende illustratie van Mendelssohns bewondering voor de muziek van Bach. Het deel bestaat uit een koraal in Bachs typische stijl, gespeeld door de piano in rijke arpeggio's. Tussen de frasen van het koraal speelt de cello recitatief-achtige passages, die lijken op het recitatief van de fantasie in Bachs Chromatische fantasie en fuga in d, BWV 903. Deze passage onderlijnt Mendelssohns klassieke oriëntatie en zijn terugblik op het verleden, en bovenal ook zijn bijzondere fascinatie voor Bach.
Noa Bols
Kristian Bezuidenhout
pianoforte
Kristian Bezuidenhout studeerde piano bij Rebecca Penneys, fortepiano bij Malcolm Bilson, klavecimbel bij Arthur Haas en basso continuo bij Paul O’Dette. In 2001 won hij zowel de jury- als de publieksprijs tijdens de Internationale Fortepianocompetitie in Brugge. Hij treedt op als solist en als dirigent aan het klavier, onder andere met het Orkest van de Achttiende Eeuw, Collegium Vocale Gent, Tafelmusik, het Dunedin Consort en het Concertgebouworkest. Sinds 2017 maakt hij deel uit van de artistieke leiding van het Freiburger Barockorchester en is hij eerste gastdirigent van The English Concert. Hij musiceerde met John Eliot Gardiner, Philippe Herreweghe, Frans Brüggen, Trevor Pinnock, William Christie, Anne Sofie von Otter, Mark Padmore, Carolyn Sampson, Matthias Goerne, Rachel Podger, Jean-Guihen Queyras en Isabelle Faust. Zijn uitgebreide en bejubelde discografie bij Harmonia Mundi bevat onder meer de integrale klaviermuziek van Mozart. Recente uitgaves zijn Winterreise met Mark Padmore en de integrale pianoconcerti van Beethoven met het Freiburger Barokorchester.
Jean-Guihen Queyras
cello
Nieuwsgierigheid, diversiteit en een focus op de muziek zelf staan centraal in de artistieke prakijkt van Jean-Guihen Queyras. Zowel op de scène als in de opnamestudio stelt deze artist zich volledige ten dienste van de muziek. Deze nederige basishouding in combinatie met een innemende sonoriteit en een vlekkeloze techniek staan garant voor bijzondere concerten. Hij benadert zowel de oude muziek (zoals in zijn samenwerkingen met het Freiburger Barockorchester) als het hedendaags repertoire met dezelfde intensiteit. Queyras is oprichter van Quatuor Arcanto en vormt een bekend trio met Isabelle Faust en Alexander Melnikov. Hij wordt uitgenodigd door de grote concertzalen, festivals en orkesten van de wereld. Zijn indrukwekkende discografie bevat onder andere de concerti van Elgar, Dvorak en Schumann. In zijn album THRACE – Sunday Morning sessions ontdekken we zijn samenwerking met de gebroeders Chemirani en Sokratis Sinpoulos, een kruisbestuiving tussen de hedendaagse muziek, de mediterraanse tradities en vrije improvisatie. Hij is professor aan de Musikhochschule in Freiburg-im-Brisgau en mede-artistiek-directeur van Rencontres Musicales de Haute-Provence. Sinds November 2005 speelt hij op een cello van Gioffredo Cappa uit 1696 uitgeleend door het Mécénat Musical Société Générale.
Bozar Maecenas
Prince et Princesse de Chimay • Barones Michèle Galle-Sioen • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter
Bozar Honorary Patrons
Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt
Bozar Patrons
Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • Monsieur Tony Bernard • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Jean Courtin • De heer en mevrouw Géry Daeninck • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Monsieur Patrick Derom • Madame Louise Descamps • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Comte et Comtesse Bernard de Grunne • Madame Nathalie Guiot • De heer en mevrouw Philippe Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De heer Xavier Hufkens • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur et Madame Claude Kandyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Baron Andreas de Leenheer ✝ • Monsieur et Madame François Legein • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • De heer en mevrouw Thomas Leysen • Monsieur Bruno van Lierde • Madame Florence Lippens • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • Madame Luc Mikolajczak • De heer en mevrouw Frank Monstrey • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Famille Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Madame Jean Pelfrène-Piqueray • Madame Marie-Caroline Plaquet • Madame Lucia Recalde Langarica • Madame Hermine Rédélé-Siegrist • Monsieur Bernard Respaut • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Madame Gaëlle Siegrist-Mendelssohn • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • De heer en mevrouw Coen Teulings • Messieurs Oliver Toegemann et Bernard Slegten • Monsieur et Madame Philippe Tournay • Monsieur Jean-Christophe Troussel • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • Mevrouw Yung Shin Van Der Sype • Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • Monsieur et Madame Guy Viellevigne • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Goldschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Monsieur Robert Willocx ✝ • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Monsieur et Madame Jacques Zucker • Zita, maison d'art et d'âme
Bozar Circle
Monsieur et Madame Paul Bosmans • Monsieur et Madame Paul De Groote • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • Madame France Soubeyran • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck
Bozar Young Circle
Mademoiselle Floriana André • Docteur Amine Benyakoub • Mevrouw Sofie Bouckenooghe • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Rodolphe • Dulait Monsieur Avi Goldstein • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur et Madame Melhan-Gam • Dokter Bram Peeters • Monsieur Lucas Van Molle • Monsieur et Madame Clément et Caroline Vey-Werny • Mademoiselle Cory Zhang