Remember to turn down the brightness and mute your phone.

Sean Shibe - Rising Star

12 Mei'24
- 11:00

Henry Le Boeufzaal

Sofia Gubaidulina (1931)
Serenade

Thomas Adès (1971)
Forgotten Dances (compositieopdracht Barbican Centre & European Concert Hall Organisation, Belgische première)

Hildegard von Bingen (1098-1179)
O choruscans lux stellarum

Olivier Messiaen (1908-1992)
O sacrum convivium

Steve Reich (1936)
Electric Counterpoint

Duur: +/- 1u

Mystiek, minimalisme en eclecticisme

Sean Shibe is een van de meest veelzijdige jonge gitaristen van dit moment, even bedreven op klassieke als op elektrische gitaar. Zijn albums brengen vaak op verrassende wijze werken samen die ogenschijnlijk werelden apart staan maar bij nader inzien toch een gemeenschappelijke inspiratie bezitten. Ook in het programma van dit concert zijn vele dwarsverbanden te vinden, van de mystieke muziek van de middeleeuwse Hildegard von Bingen tot de twintigste-eeuwse tegenhangers daarvan in Gubaidulina en Messiaen. Electric Counterpoint van minimalist Steve Reich is een van de meest uitdagende stukken voor elektrische gitaar. Forgotten Dances van Thomas Adès, dat vandaag zijn Belgische première beleeft, streeft dezelfde ambities na op klassieke gitaar.

Sofia Gubaidulina werd jarenlang doodgezwegen door het Sovjet-Russische regime, omdat haar muziek niet beantwoordde aan de opgelegde staatsideologie van het socialistisch realisme. Een manier om aan de vaak harde politieke realiteit te ontsnappen vond Gubaidulina in het Russisch-orthodoxe geloof en in het spirituele en mystieke, iets waarvan ze getuigenis aflegt in al haar muziek. De Serenade voor gitaar ontstond in 1960 in opdracht van een Moskouse uitgeverij, die een verzamelbundel met solostukken voor gitaar wilde publiceren. Het werk is opgebouwd uit verschillende elementen: een vrije, quasi-geïmproviseerde eenstemmige melodie, parallelle intervallen en soms dissonante akkoorden. Het stuk eindigt met een herhaalde noot in het hoogste register van de gitaar, wat symbool kan staan voor Gubaidulina’s streven om door middel van muziek in contact te komen met het transcendente.

De Britse componist, dirigent en pianist Thomas Adès geniet internationale faam en heeft veel geprezen opera’s en symfonische werken op zijn naam staan. Hij is bekend om zijn eclecticisme: hij laat zich graag inspireren door voorgangers uit het verleden maar ook door de meest veelsoortige muzikale stijlen van vandaag, met inbegrip van de jazz- en popmuziek. Die uiteenlopende invloeden zijn duidelijk merkbaar in zijn nieuwe compositie Forgotten Dances. Het werk is verdeeld in zes bewegingen, als knipoog naar de barokke suite. Het begint met een ‘Overture – Queen of the Spiders’ waarin steeds wisselende tempi en versierde melodieën een mysterieuze sfeer oproepen. ‘Berceuse – The Paradise of Thebes’ verwijst naar een episode uit Luis Buñuels film The Exterminating Angel (ook het onderwerp van een opera van Adès uit 2015-16). ‘Courante - Here Was a Swift’ is opgedragen aan Max Ernst en vereist van de gitarist een briljante techniek. ‘Barcarolle – The Maiden Voyage’ zorgt voor een lyrisch contrast na het voorafgaande tumult. ‘Carillon de Ville’ is een eerbetoon aan Berlioz waarbij een zachte resonantie geleidelijk aanzwelt tot dichtere en meer dissonante akkoorden. Het werk eindigt met ‘Vesper’ in de vorm van een chaconne (een stuk met een herhaald akkoordpatroon), opgedragen aan Henry Purcell en gebaseerd op zijn An Evening Hymn uit 1688.

De twaalfde-eeuwse benedictijnse abdis Hildegard von Bingen was niet alleen actief als schrijfster van mystieke poëzie en wetenschappelijke traktaten, maar componeerde ook ongeveer tachtig stukken muziek. Deze zijn vaak gebaseerd op haar visioenen en sluiten aan bij de Gregoriaanse gezangen, maar onderscheiden zich door de ruime omvang van de stemmen en door een heel persoonlijke melodievoering. Haar muziek werd al in talloze gedaantes opnieuw tot leven gewekt. Shibe schrijft zich in deze traditie in met zijn bewerking van ‘O Choruscans Lux Stellarum’ (‘o stralend licht van de sterren’) voor elektrische gitaar, die aan de mystieke middeleeuwse klanktaal een volkomen eigentijdse invulling geeft.

Net als Hildegard was de Franse componist Olivier Messiaen gefascineerd door het mystieke en spirituele, dat in zijn muziek de gedaante aannam van het katholieke geloof. O sacrum convivium! (‘o heilig banket’) ontstond in 1937 als motet voor vierstemmig koor en was bedoeld als offertorium (muziek bij het aanbrengen van de gaven) in de liturgie. Het stuk staat in Fis groot, een toonaard die Messiaen verbond met de transcendente ervaring van ‘bovenmenselijke liefde’. Messiaen zag al snel in dat zijn werk te complex was voor de mis: ‘Het kan alleen op piano, orgel of nog beter door een orkest worden gespeeld, want ik geloof dat het onzingbaar zou zijn voor een koor.’ In zijn bewerking voor elektrische gitaar toont Shibe aan dat dit werk op een eigentijds instrument een geheel nieuwe mystiek krijgt.

Met zijn opname van Electric Counterpoint ontving Shibe niets dan lof van Steve Reich zelf. Reich schreef dit stuk in 1987 voor gitarist Pat Metheny. Het maakt deel uit van een reeks composities waarin de solist in dialoog treedt met vooraf opgenomen versies van zichzelf (in dit geval tien partijen voor elektrische gitaar en twee partijen voor basgitaar op tape). Het werk in drie bewegingen (Fast – Slow – Fast) laat invloeden horen uit de jazz- en popmuziek, naast niet-westerse elementen zoals de hoornmuziek uit Centraal-Afrika in de achtstemmige canon van de eerste beweging. Het is die veelheid aan inspiratiebronnen die ook Shibe als vertolker inspireert en die hem steeds doet zoeken naar het nieuwe en onverwachte.

Kristof Boucquet

Sean Shibe, geboren in Edinburgh in 1992, is een gedreven ambassadeur voor de hedendaagse klassieke muziek. Hij bouwde zijn carrère op als BBC New Generation Artist, als winnaar van een beurs van de Borletti-Buitoni Trust en als winnaar van onder andere de Young Artist Award van de Royal Philharmonic Society (2018) en de Leonard Bernstein Award (2022). Hij creëerde al verschillende nieuwe werken, waaronder muziek van Cassandra Miller en Thomas Adès. Zijn naam prijkte al op de affiches van grote huizen zoals Concertgebouw Amsterdam, Elbphilharmonie Hamburg, Philharmonie de Paris, Konzerthaus Wien en Wigmore Hall. Hij is momenteel ook ECHO Rising Star (European Concert Hall Organisation). Sean Shibe werkt vaak samen met solisten en ensembles, op zoek naar een nieuwe dynamiek in elke samenwerking. Zijn enthousiasme en authenticiteit brachten hem al bij uitvoerders zoals National Youth Orchestra of Scotland, BBC Singers, Manchester Collective, Dunedin Consort, Quatuor Van Kujik, LUDWIG, Krzysztof Urbański, Christoph Eschenbach, Taavi Oramo, Catherine Larsen-Maguire en vele anderen. Zijn originele programmakeuzes worden fel gesmaakt, net zoals de opnames die hij maakt. Dat blijkt uit de verschillende prijzen en erkenningen die hij in de wacht sleepte (OPUS Klassik, Gramophone, ...).

Bozar Maecenas

Prince et Princesse de Chimay • Barones Michèle Galle-Sioen • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter

Bozar Honorary Patrons

Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt

Bozar Patrons

Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Comte Gabriel Armand • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • Monsieur Tony Bernard • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Jean Courtin • De heer en mevrouw Géry Daeninck • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Monsieur Patrick Derom • Madame Louise Descamps • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Comte et Comtesse Bernard de Grunne • Madame Nathalie Guiot • De heer en mevrouw Philippe Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De heer Xavier Hufkens • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur et Madame Claude Kandyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Baron Andreas de Leenheer ✝ • Monsieur et Madame François Legein • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • De heer en mevrouw Thomas Leysen • Monsieur Bruno van Lierde • Madame Florence Lippens • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • Madame Luc Mikolajczak • De heer en mevrouw Frank Monstrey • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Famille Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Madame Jean Pelfrène-Piqueray • Madame Marie-Caroline Plaquet • Madame Lucia Recalde Langarica • Madame Hermine Rédélé-Siegrist • Monsieur Bernard Respaut • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Madame Gaëlle Siegrist-Mendelssohn • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • De heer en mevrouw Coen Teulings • Messieurs Oliver Toegemann et Bernard Slegten • Monsieur et Madame Philippe Tournay • Monsieur Jean-Christophe Troussel • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • Mevrouw Yung Shin Van Der Sype • Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • Monsieur et Madame Guy Viellevigne • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Goldschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Monsieur Robert Willocx ✝ • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Monsieur et Madame Jacques Zucker • Zita, maison d'art et d'âme

Bozar Circle

Monsieur et Madame Paul Bosmans • Monsieur et Madame Paul De Groote • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • Madame France Soubeyran • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broec

Bozar Young Circle

Mademoiselle Floriana André • Docteur Amine Benyakoub • Mevrouw Sofie Bouckenooghe • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur Avi Goldstein • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur et Madame Melhan-Gam • Dokter Bram Peeters • Monsieur Lucas Van Molle • Monsieur et Madame Clément et Caroline Vey-Werny • Madame Cory Zhang