Tegen de achtergrond van een grote tentoonstelling in het teken van het legendarische echtpaar Hans/Jean Arp (1886-1966) en Sophie Taeuber-Arp (1889-1943), die in september 2024 in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel de deuren opent, bieden Bozar en Iota Production een nooit eerder gehoorde podcastserie. Deze documentaire in zes afleveringen spitst zich toe op de geschiedenis van het echtpaar – twee centrale figuren in de ontwikkeling van de abstracte kunst in de 20e eeuw – en in het bijzonder op de geweldige kunstenares Sophie Taeuber-Arp. Geschreven en geregisseerd door Safia Kessas.

AFLEVERING 1 - Sophie Taeuber-Arp, de stille engel onthult zichzelf bijna 80 jaar na haar dood  

Wanneer en hoe begon de legende van Sophie Taeuber-Arp? En waarom? We beginnen het verhaal van deze bijna opgeofferde kunstenares met haar tragische einde. Ook in deze podcast: in 2021 biedt de publicatie van nooit eerder gepubliceerde brieven ons de perfecte gelegenheid om de kunstenares te herontdekken. Haar genialiteit, haar creaties, haar persoonlijkheid en haar ongelooflijke artistieke veelzijdigheid staan centraal in het verhaal van haar relatie met Arp.  

AFLEVERING 2 - DADADA: de ontmoeting tussen Hans/Jean en Sophie

De tweede aflevering staat in het teken van de ontmoeting tussen Sophie Taeuber en Hans/Jean Arp in Zürich in 1915. Deze periode in het begin van de 20e eeuw laat zien hoe onafhankelijk en visionair ze is. Lerares, danseres, beeldhouwster, kunstenares, resoluut geëmancipeerd: het komende decennium belooft overweldigend artistiek te worden.  

AFLEVERING 3 - L’Aubette, de Sixtijnse Kapel van de abstracte kunst  

We zouden haast vergeten dat Sophie Taeuber-Arp achter de creatie zat van de zogenaamde ‘Sixtijnse Kapel van de moderne kunst’: L’Aubette in Straatsburg. Nochtans is ze de drijvende kracht van dit monumentale project, dat in 1928 werd voltooid. De werf van L’Aubette biedt Sophie Taeuber-Arp de kans om zich op haar eerste architectuurproject te storten: een atelierwoning voor haarzelf en haar man aan de rand van het bos van Meudon.

AFLEVERING 4 - De uitstraling van de atelierwoning  

De vierde aflevering focust op de atelierwoning in Clamart, waar ideeën tussen verschillende ateliers rondfladderen. De aflevering roept echter ook de strijd van Sophie Taeuber-Arp op om niet te worden overspoeld door de huishoudelijke taken die op haar wegen. Ook al is ze een geëmancipeerde vrouw, ze blijft toch in dienst staan van haar echtgenoot. 

AFLEVERING 5 - Van netwerken tot exodus  

Sophie Taeuber-Arp slaagt erin om stereotypen de kop in te drukken, maar niet zonder moeite. Dankzij een archief van Michel Seuphor begrijpen we dat de surrealisten worstelen om in de kunstwereld een plek voor zichzelf te veroveren. Daarnaast heeft Taeuber-Arp moeite om uit de schaduw van haar man te treden en om zich als abstract kunstenares in een gesloten en conservatieve samenleving te vestigen. 

AFLEVERING 6 - Epiloog  

Tijdens deze auditieve reis hebben we Sophie Taeuber-Arp leren kennen als een moderne vrouw, zeer vastberaden in de manier waarop ze haar artistieke werk wilde uitvoeren. Kunst is haar antwoord op oorlog en conventies. In een van haar brieven benadrukt ze het belang van werk om cultuur levend te houden. Sophie Taeuber-Arp heeft haar hele leven vastberadenheid en zelfopoffering getoond. Ten opzichte van haar kunst, uiteraard, maar ook van haar man. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is ze geschokt door de ellende van de mensen en worstelt ze om eten te vinden voor zichzelf, maar vooral voor Hans/Jean Arp. We zullen dit benadrukken door haar brieven aan haar zus en aan de verzamelaars Müller-Widmann te lezen.   

Algemene informatie

• Uitvoerder: Safia Kessas   
• Geluidsbewerking en -effecten: John Pirard   
• Geluidstechnicus: Guillaume Nolevaux   
• Producent: Isabelle Truc   
• Verantwoordelijke productie: Natacha Hostyn   
• Verantwoordelijke postproductie: Guillaume Nolevaux   
• Productieassistente: Laure Douez   
• Coproductie door Bozar en IOTA PRODUCTION   
• Dank aan Fondation Arp, Clamart, Frankrijk; Fondation Marguerite Arp, Locarno, Zwitserland Opname: juni – juli 2024   
• Met de stem van : Nicky Aerts
• Postproductie: juli – augustus 2024   
• Beschikbaar: vanaf begin september 2024    

Bijdragen 

• Walburga Krupp: kunsthistorica, onderzoeker verbonden aan het Institut d'études culturelles de l'art, specialist en auteur van 14 werken over Sophie Taeuber-Arp.
• Cécile Bargues, resident aan het Nationaal Instituut voor Kunstgeschiedenis, auteur van Sophie Taeuber-Arp, les dernières années (Giacometti Stichting en Fage, 2022).
• Agathe Mareuge: docente aan de Sorbonne in Parijs, onderzoeksdocente in Germaanse studies en culturele bemiddeling.
• Sébastien Tardy: hoofd collecties bij de Fondation Arp, gevestigd in de voormalige atelierwoning van het echtpaar Arp in Clamart.   
• Mirela Ionesco: algemeen secretaris van de Fondation Arp.    
• Michelle Perrot: historica gespecialiseerd in vrouwengeschiedenis, emeritus hoogleraar hedendaagse geschiedenis aan de Université Paris-Diderot en Frans feministisch activiste.   
• Kurt de Boodt: dramaturg bij Bozar