Gepubliceerd op - Pieter Mannaerts

“Met Beethoven is het leven beter"

Een gesprek met Thomas Vanderveken

In de nieuwe reeks Symphonic Date onthult presentator Thomas Vanderveken de geheimen die sommige werken tot de meest geliefde maken. In één uur krijg je een frisse blik op twee meesterwerken.

Hoe kan klassieke muziek volgens jou naar een breder publiek worden gebracht?  

Thomas Vanderveken: “Door er niet te missionarisachtig over te doen. Live gespeelde klassieke muziek is bijzonder omdat ze geen equivalent heeft: het vakmanschap, de gelaagdheid, de creativiteit en diepgang van die muziek kent geen vergelijk. Bovendien is door de tijd alleen het allerbeste van de laatste vijfhonderd jaar overgebleven; de rest werd uitgefilterd. Volgens mij houdt iedereen van klassiek – alleen wéét niet iedereen dat al.” 

 Hoe pak jij het aan met de Symphonic Dates 

Vanderveken: “We verlaten het stereotiepe format van het klassieke concert. Het BNO brengt een programma van een uur waarin één werk wordt gespeeld. Zo mikken we ook op andere doelgroepen: mensen met kinderen, zij die voor of na nog iets willen eten of drinken en niet de hele namiddag of avond in de concertzaal wensen door te brengen.  

Aan het begin van elke Symphonic Date breng ik een … (zoekt het juiste woord) ‘wakkere inleiding’. Met beelden en wat humor ga ik op zoek naar de context, de persoonlijkheid van de componist, de eigenheid van de muziek zelf en leg ik de link met vandaag. Kortom, mijn opdracht is om in tien minuten tijd de essentie te pakken te krijgen.”  

“In onze wereld van scrollen en kortstondige aandacht blijft live klassieke muziek een overrompelende ervaring. Ze is ook telkens opnieuw inspirerend voor onze eigen tijd.”
- Thomas Vanderveken

Wat was jouw introductie tot klassieke muziek, hoe groeide die uit tot een passie?  

Vanderveken: “Mijn vader was acteur en regisseur, hij zocht voortdurend naar muziek voor zijn regies. We hadden een hele platencollectie thuis; klassiek was één van de vele stijlen. Zelf begon ik op mijn vierde met viool, op mijn vijfde met piano. Zo groeide de aantrekkingskracht tot de muziek, tot ze aan het conservatorium definitief een deel van mijn leven werd.” 

 Hebben Beethovens Pastorale en Dvořáks Nieuwe Wereld-symfonie voor jou een speciale betekenis? 

Vanderveken: “Dvořák zeker en vast: ik was zes toen ik enkele van zijn thema’s in mijn pianoboek aantrof en leerde spelen. Mijn vader liet me nadien de orkestversie horen en ik was verkocht: dat koester ik als een magisch moment. Het is trouwens een symfonie waarmee Dvořák het Amerikaanse publiek wist te verleiden. Hij trok naar de VS om er directeur van te worden van het New Yorkse conservatorium. Hij verraste het publiek door native melodieën te gebruiken en het werk sleepte meteen een breed publiek mee. Hetzelfde gebeurt in Beethovens Pastorale: het is een verhaal op muziek, in die tijd bijzonder vooruitstrevend. Ook Beethoven heeft de symfonische bakens verzet.”  

 Welke tips kan je nu al meegeven?  

Vanderveken: “Opnames beluisteren is zeker een goede voorbereiding! Al gaat natuurlijk niets boven de live beleving. In onze wereld van scrollen en kortstondige aandacht blijft live klassieke muziek een overrompelende ervaring. Ze is ook telkens opnieuw inspirerend voor onze eigen tijd. Neem nu de Pastorale: wat betekent onze natuurervaring vandaag nog? Zijn muziek brengt ons misschien wat dichter bij de natuur. Ze inspireert mij om mijn leven op een beter manier te leiden.”