Concerto Copenhagen

Georg Friedrich Händel (1685-1759) 
Suite Water Music No. 1 in F major, HWV 348 (1717) 

1. Overture   

2. Adagio e staccato   

7. Minuet   

4. Andante   

5. Presto   

6. Air   

8. Bourrée   

9. Hornpipe   

10. Allegro   

3. Allegro 

Johann Adolf Scheibe (1708-1776) 
Sinfonia in Bes (ca. 1730) 

Johann Ernst Hartmann (1726-1792) 
Symphonie n°1 en ré majeur Symfonie nr.1 in D (1770) 

Joseph Haydn (1732-1809) 
Concerto pour violoncelle et orchestre n° 1 en do majeur, Concerto voor cello en orkest nr. 1 in C, Hob. VIIb:1 (1761-1765) 

Concert zonder pauze 

Duur: 70 min. 

RTBF zendt dit concert rechtstreeks uit.

Ter gelegenheid van het Deense voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie organiseert Bozar in het seizoen ’25-’26 onder de noemer Focus on Denmark een reeks evenementen waarin lezingen, performances, films, tentoonstellingen en concerten de toon zetten. Tegelijkertijd zal een muzikale focus op Georg Friedrich Händel (1685-1759) de uitzonderlijke rijkheid van het oeuvre van deze componist in het licht stellen. Beide initiatieven komen samen rond het ensemble Concerto Copenhagen en zijn artistiek directeur Lars Ulrik Mortensen. Hun repertoire belicht de Duitse en Deense componisten uit de barok, het classicisme en de preromantiek. 

Concerto Copenhagen zal deze muzikale reeks rond het oeuvre van Händel inluiden met de vertolking van een van zijn bekendste instrumentale werken: Water Music. De orkestrale suite is op de Theems op de avond van 17 juli 1717 voor het eerst uitgevoerd door een vijftigtal muzikanten, tijdens een weelderige botenparade die koning Georg I (1660-1727) voor zijn hof had georganiseerd. Uit een getuigenverslag blijkt dat de muziek de vorst zo in vervoering bracht dat hij de suite die avond nog drie keer liet opvoeren. Volgens sommige van z’n tijdgenoten schreef Händel het werk in opdracht, speciaal voor het gebeuren, maar aannemelijker is dat hij verschillende, reeds bestaande stukken heeft samengebracht en herwerkt. Vanavond krijgen we de eerste van de drie suites van Water Music te horen. Die suite, in F groot, bestaat uit tien bewegingen en volgt het typische model van de baroksuite: een opeenvolging van dansmelodieën en bewegingen, nu eens langzaam en dan weer levendig. Zo wisselen een statige ouverture, een elegant menuet, energieke allegro’s en een meeslepende bourree elkaar af. Händel vermengde Franse invloeden (de ouverture zal je, met haar gepunteerde ritmes en zestiende noten, ongetwijfeld doen denken aan de ouvertures van Lully) met Italiaanse (dynamische contrasten van de violen in de stijl van Corelli) en Britse invloeden (de hornpipe, of horlepiep, die zowel een Brits-Ierse dans als een blaasinstrument is). Hij paste ze handig in zijn eigen stijl in en zo kreeg dit werk een uitstraling die tot op heden doorwerkt. 

Johann Adolf Scheibe (1708-1776) is minder bekend dan Händel, maar ook hij verdient een bijzondere plaats in de muziekgeschiedenis. De in Leipzig geboren Scheibe maakte eerst naam als muziekcriticus, en wierp zich pas daarna op als componist. In 1740 werd hij kapelmeester aan het hof van koning Christian VI van Denemarken (1699-1746). Scheibe vestigde zich definitief in het land en groeide uit tot een van de opmerkelijke figuren van de Deense muziekwereld van medio 18e eeuw. Hij was een theoreticus en een productief componist, maar veel van zijn composities gingen verloren. Zijn stijl belichaamt een scharniermoment: de overgang van de barok naar het classicisme. Scheibe verzette zich tegen de “hoogdravende en gezwollen” stijl van de barok en plaatste de melodie centraal. Zijn Sinfonia in Bes, die hij wellicht in de jaren 1730-1740 componeerde, is een perfecte afspiegeling van die transitie en nieuwe esthetiek. Het werk bekoort in drie contrasterende bewegingen – levendig-langzaam-levendig – (Allegro assai – Andante – Presto) – met de zuivere melodieën en evenwichtige partituur die helderheid, levendigheid en expressiviteit verenigt. Het klavecimbel neemt de basso continuo voor zijn rekening. Het roept de baroktraditie op, maar dan in een taal die al op het classicisme is gericht. 

Johann Ernst Hartmann (1726-1793) is net zoals Scheibe geboren in Duitsland en nadien naar Denemarken getrokken. Hij werd in 1762 aangenomen als violist bij het Koninklijk Orkest van Denemarken en in 1768 gepromoveerd tot eerste soloviool, waarna hij zich definitief in het land vestigde. Hij componeerde zowel een aantal Singspiele op Deense teksten als vocale religieuze stukken en instrumentale muziek. Na zijn dood nam koning Christian VII van Denemarken (1749-1808), die bij hem in de leer was geweest, de muzikale collectie van Hartmann over. Helaas ging die grotendeels mee in de vlammen op tijdens de brand van paleis Christiansborg in 1794. Toch beschikken we nog over een aantal manuscripten en twee gepubliceerde werken, waaronder Symfonie nr. 1 in D groot. Het werk is in 1770 in Amsterdam uitgegeven als Symphonie périodique no. 7 en is het enige werk dat de componist bij leven heeft gepubliceerd. Dat kan wijzen op een zeker succes. In het Allegro horen we een bezielde dialoog tussen de blaasinstrumenten en de strijkers, zoals we die ook al hoorden in Water Music. Na een intiemer Andantino met subtiele strijkersklanken, trekt het Menuetto de kaart van de levendigheid. Opmerkelijk is de etherische dialoog tussen de hobo en de pizzicatos van de strijkers. Het afsluitende Presto, ten slotte, lijkt wel een orkestraal vuurwerkspektakel, waarbij elke instrumentengroep belicht wordt. 

Als afsluiter vertolkt Concerto Copenhagen een werk dat voorgoed verloren gegaan kon zijn. Het Concerto voor cello en orkest nr. 1 in C groot, Hob. VIIb:1 van Joseph Haydn (1732-1809) werd namelijk pas in 1961 herontdekt in de archieven van het Nationaal Museum in Praag en is intussen een van de hoekstenen van het repertoire. Haydn heeft het werk vermoedelijk tussen 1761 en 1765 gecomponeerd voor zijn goede vriend Joseph Franz Weigl (1740-1820), cellist in het orkest van prins Paul Anton II Esterházy (1711-1762), voor wie Haydn ook werkte als vicekapelmeester. Het concerto belicht een instrument dat altijd in de schaduw van de viola da gamba was gebleven. In de eerste twee bewegingen leunt de met ornamenten versierde stijl van de melodieën nog aan tegen de esthetiek van de barok. De derde beweging heeft ontegensprekelijk het meest bijgedragen tot de populariteit van het werk. Je zal ze ongetwijfeld herkennen zodra de eerste noten weerklinken, in een ritme van gepunteerde halve noot-achtste noten in staccato, en met een melodie die zich door de hele toonaard do slingert en zo al de volgende, aangrijpende en dynamische beweging aankondigt. 

Romane Massart

eerste viool 
Fredrik From 
Jesenka Balic Zunic 
Alison Luthmers 
Johanna Andersson 

tweede viool 
Hannah Tibell 
Gabriel Bania 
Julia Dagerfelt 
Tinne Albrectsen 

altviool 
Antina Hugosson 
Marie Stockmarr Becker 

cello 
Judith-Maria Blomsterberg 
Hanna Loftsdóttir 

contrabas 
Megan Adie 

hobo 
Antoine Torunczyk 
Lars Henriksson 

basson
Jane Gower 

cor
Simon Poirier 
Fabio Forgiarini 

clavecin
Lars Ulrik Mortensen 

violoncello solo
Andreas Brantelid 

Als onderdeel van het internationale culturele programma van het Deense Voorzitterschap van de Raad van de EU 2025.

Bozar Maecenas

Monsieur Edouard Derom • Monsieur Patrick Derom • Monsieur et Madame Bertrand Ferrier •  Barones Michèle Galle-Sioen • Baron Xavier Hufkens • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter

Bozar Honorary Patrons

Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt

Bozar Patrons

Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Monsieur Thierry Boutemy • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman •  Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • Prince et Princesse de Chimay • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Madame Louise Descamps • Madame Hélène Deslauriers • Monsieur Amand-Benoit D'Hondt • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Claudine Duvivier • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Baron et Baronne Pierre Gurdjian • De heer en mevrouw Philippe Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Monsieur et Madame François Legein • Monsieur et Madame Charles-Henri Lehideux • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • Monsieur Bruno van Lierde • Madame Florence Lippens • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Denise Louterman • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • De heer en mevrouw Frank Monstrey (urbion) • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Dr. Bram Peeters et Monsieur Lucas Van Molle • Madame Christine Perpette • Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Comte et Comtesse Antoine de Pracomtal • Monsieur Bernard Respaut • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini et Monsieur Craig Finch • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • Monsieur Didier Staquet et Madame Lidia Zabinski • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • Monsieur Nikolaus Tacke et Madame Astrid Cuylits • De heer en mevrouw Coen Teulings • Monsieur et Madame Philippe Tournay • De heer en mevrouw Koen en Anouk Van Balen-Stulens • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • De heer Marc Vandecandelaere • De heer Alexander Vandenbergen • Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • Monsieur Michel Van Huffel • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Goldschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Madame Danuta Zedzian • Monsieur et Madame Jacques Zucker 

Bozar Circle

Monsieur et Madame Paul De Groote • Mevrouw Greet Puttaert • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck

Bozar Young Circle

Monsieur Axel Böhlke et Madame Clara Huizink • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Rodolphe Dulait • Madame Ana Fota • Monsieur et Madame Melhan-Gam • De heer Koen Muyle • De heer Sander Muyle • Madame Audrey Noble • Madame Valeria Onofrj • Sir Gabriel Smit Pergolizzi • Monsieur Guillaume van Doorslaer et Madame Emily Defreyne  

En onze Leden die anoniem wensen te blijven