Remember to turn down the brightness and mute your phone.
Simón Bolívar Symphony Orchestra of Venezuela & Gustavo Dudamel
23 Jan.'25
- 20:00
Henry Le Boeufzaal
Ricardo Lorenz (°1961)
Todo Terreno (2022)
Gonzalo Grau (°1972)
Odisea, concerto voor Venezolaans cuatro en orkest (2022)
Pauze
Pjotr Tchaikovsky (1840-1893)
Symfonie nr. 4, op. 36 (1878)
- Andante sostenuto - Moderato con anima
- Andantino in modo di Canzona
- Scherzo. Pizzicato ostinato. Allegro
- Finale. Allegro con fuoco
Duur : 90 min.
Dit concert viert de 50e verjaardag van El Sistema.
Luisterkapstokken:
- De overgang van beweging naar stilstand wordt inTodo Terreno gerealiseerd door een solistische fluit, een instrument dat wel vaker wordt gebruikt als stem van de natuur.
- De kleine cuatro in Odisea weet perfect stand te houden tegenover het grote orkest en wordt bij momenten zelf een miniatuurorkestje door speelwijzen als rasgueado (het strummen van akkoorden), punteado (tokkelen) en allerlei percussie-effecten.
- In de vierde beweging van Tsjaikovski's symfonie keert het lotsthema uit de eerste beweging in een meer triomfantelijke stemming terug, alsof de luisteraar wordt aangezet om ondanks alles het leven toch te omarmen.
Reis naar Venezuela en terug
Gustavo Dudamel brengt samen met zijn Simón Bolívar Symphony Orchestra een programma dat hen beide nauw aan het hart ligt. Met de werken van Ricardo Lorenz en Gonzalo Grau nemen ze ons mee naar hun geboorteland en laten ons Venezuela in al haar klankenrijkdom en kleurenpracht kennen. Maar ook in het klassiek-romantische repertoire zijn Dudamel en zijn orkest fascinerende gidsen: in Tsjaikovski’s vierde symfonie voeren ze ons naar onvermoede plaatsen, ditmaal niet in de natuur om ons heen maar in het landschap van de ziel.
Ricardo Lorenz, Todo Terreno
In mei 2021 kreeg de Venezolaanse componist Ricardo Lorenz de opdracht van het Los Angeles Philharmonic Orchestra om een nieuw orkestwerk te componeren dat zou kunnen dienen als openingsnummer van een symfonisch concert. Todo Terreno werd een jaar later in première gebracht door Dudamel. De titel betekent letterlijk ‘alle terreinen’, maar de naam wordt in Venezuela ook gebruikt voor de 4x4 wagens die niet afhankelijk zijn van gebaande wegen maar in alle landschappen en onder alle omstandigheden hun eigen weg kunnen zoeken. Tijdens het componeren werd Lorenz geïnspireerd door herinneringen uit zijn adolescentie waarin hij vaak met de wagen op ontdekking ging door het prachtige Venezolaanse natuurlandschap. Op een van die tochten doorheen het meest onherbergzame terrein, vol stenen, putten en andere hindernissen, stootte hij plots op een idyllisch landschap dichtbij Angel Falls, de hoogste waterval ter wereld. In zijn compositie kan je iets van die ervaring herbeleven. Aan het begin klinkt de muziek erg avontuurlijk met korte motieven en een snelle opeenvolging van verschillende ritmes en klankkleuren. De percussie krijgt een belangrijke rol in het constant hernieuwen van de energie en dynamiek. Naar het einde toe komt de muziek meer tot rust en weerklinken er lange melodieën in de strijkers, die de luisteraar toelaten om even stil te staan en het natuurschoon te bewonderen. De climax aan het slot kan worden geïnterpreteerd als een uitdrukking van ontzag voor het prachtige landschap.
Gonzalo Grau, Odisea
Gonzalo Grau laat zich telkens weer inspireren door de volksmuziek van zijn geboorteland. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat hij vroeg of laat een concerto zou schrijven voor cuatro, het nationale instrument van Venezuela. Wat hij zo bewondert aan deze kleine viersnarige gitaar is haar vermogen om op te gaan in de meest diverse muzikale tradities als begeleiding van volksmelodieën of ritmische dansen. Het concerto kreeg niet toevallig de naam Odisea, aangezien dit werk een muzikale reis wil maken doorheen Venezuela. De muziek volgt de kustlijn en laat zich op die weg beïnvloeden door volksdansen als de Jota en de Polo in het oosten of de merengue muziek uit Caracas. Vaak komt ze daarbij op kruispunten en lijkt even alles door elkaar te klinken in een vrolijke chaos. Doorheen dit alles blijft de nostalgie hoorbaar, opgewekt door wat we op onze reis moeten achterlaten, maar net zo goed klinkt ook de spanningsvolle verwachting van nieuwe ontmoetingen door, met een grandioze climax aan het slot.
Pjotr Tsjaikovski, Symfonie nr. 4, op. 36
Tsjaikovski schreef zijn Vierde Symfonie in 1877-78, op het moment dat hij zijn huwelijk als mislukt beschouwde en een openhartige correspondentie begon met zijn beschermvrouw Nadezjda von Meck. Hij ervaarde zelf het werk als een gemeenschappelijk project en noemde het in zijn brieven steevast ‘onze symfonie’. Op aandringen van Nadezjda leverde Tsjaikovski ook een programma bij deze compositie (al deed hij dat met het nodige voorbehoud en gaf hij toe dat woorden de muzikale ervaring nooit adequaat kunnen beschrijven). De eerste beweging opent met een fanfaremotief dat volgens de componist uitdrukking geeft aan het lot waaraan elk individu zich noodgedwongen moet onderwerpen (met Beethovens Vijfde Symfonie als inspiratiebron). Daarna volgen kortstondige visioenen en dromen van geluk (het walsthema), al snel weer onderbroken door de terugkeer naar de harde realiteit. De tweede beweging ‘in modo di canzone’ roept beelden op van een onbezorgde kindertijd in de gedaante van een nostalgisch lied, ingeleid door een lyrische solo in de hobo. De grillige derde beweging wordt volledig beheerst door de pizzicati in de strijkers, die later worden vergezeld door de hout- en koperblazers. In de stormachtige vierde beweging wilde Tsjaikovski een volksfeest uitbeelden, waarbij hij onder meer een bekend Russisch volkslied citeert: wanneer het individu geen geluk vindt in zichzelf, wendt het zich naar de massa en probeert minstens vreugde te ervaren in de vreugde van anderen.
Kristof Boucquet
Simón Bolívar Symphony Orchestra of Venezuela
Het Simón Bolívar Symfonieorkest van Venezuela (SBSOV) heeft nationaal en internationaal getourd in de meest gerenommeerde concertzalen. Het orkest integreert Latijns-Amerikaanse werken in hun repertoire en neemt op voor onder meer Deutsche Grammophon. In 2005 werd het Academisch Orkestprogramma (AOP) van het Simón Bolívar Symfonieorkest van Venezuela geboren om continuïteit te geven aan het toporkest. Dankzij de getalenteerde musici en strenge audities werd een nieuwe generatie gevormd onder leiding van dirigent Gustavo Dudamel. Concerten in Konzerthaus Wien, Teatro alla Scala en Walt Disney Hall vormen geen uitzonderingen meer. Ook Sir Simon Rattle, Claudio Abbado en Daniel Baremboim stonden al voor het orkest.
Gustavo Dudamel
Muzikale leiding
Gustavo Dudamel is vastbesloten om via muziek een betere wereld te creëren. Gedreven door een onwrikbaar geloof in de kracht van kunst om levens te inspireren en te transformeren, breidde hij toegang tot onderwijs voor kansarme gemeenschappen uit en verbreedde hij de impact van klassieke muziek. Zijn evolutie, van een Venezuelaans kind tot een ongeëvenaarde carrière, is het levende bewijs dat cultuur betekenis kan geven aan het leven van een individu en meer harmonie kan brengen in de wereld. Momenteel is hij Music & Artistic Director van de Los Angeles Philharmonic en het Simón Bolívar Symphony Orchestra of Venezuela, en in 2026 wordt hij Music and Artistic Director van de New York Philharmonic. In 2025 viert Dudamel de 50e verjaardag van El Sistema, José Antonio Abreu's visionaire onderwijsprogramma.
Jorge Glem
venezolaanse cuatro
Latin Grammy Award winnaar, cuatrospeler, mandolinespeler en muzikaal producer; Jorge Glem is zonder twijfel een van Venezuela's muzikale schatten. Glem groeide op in Cumaná en heeft het gedreven doel voor ogen om de Venezolaanse cuatro als universeel instrument te presenteren. Zo gaf hij al soloconcerten voor cuatro met de veelgeprezen dirigent Gustavo Dudamel en het prestigieuze LA Philharmonic, SF Symphony en het Simón Bolívar Symphony Orchestra of Venezuela. Via een sociale mediacampagne #4cuatromusic kwam hij erachter dat het instrument een internationale snaar weet te raken. Met zijn ensemble C4 Trio zet hij die ambitie om in unieke producties en draagt hij een ambassadeursrol uit.
Ricardo Lorenz
componist
De composities van de in Venezuela geboren Ricardo Lorenz staan bekend om hun vurige orkestraties en ritmische vitaliteit, maar ook omdat ze het bewustzijn vergroten van de wereldwijde maatschappelijke uitdagingen die de componist bezighouden. Deze indrukken hebben hem twee Latin Grammy Award nominaties opgeleverd, en meerdere opdrachten en uitvoeringen van zijn werken op prestigieuze internationale festivals. Zijn orkestcomposities zijn uitgevoerd door Los Angeles Philharmonic, de symfonieorkesten van Chicago, Dallas, Atlanta, en vele anderen. Lorenz is momenteel professor compositie aan het Michigan State University's College of Music. Zijn werk wordt uitgegeven door Lauren Keiser Music en door Boosey & Hawkes
Gonzalo Grau
componist
De Venezolaanse Gonzalo Grau studeerde aan het Berklee College en vestigde zich kort daarna als multi-instrumentalist (piano, cello, cajón ...). Naast veelgevraagde muzikant bouwt Grau verder aan zijn succesvolle carrière als componist met opdrachten voor Katia en Marielle Labèque, Bach Academie, Chicago Symphony Orhcestra en Los Angeles Philharmonic (het Concerto voor cuatro en orkest). In 2023 werd hij zijn strijkkwartet Aroma a Distancia nog genomineerd voor een Latin Grammy Award voor ‘Best Classical/Contemporary Composition’. Momenteel werkt hij aan composities voor het Boston Pops Orchestra, singer-songwriter Luis Enrique Mejía, violist Alexis Cárdenas en het Orchestre National des Pays de la Loire en zijn eigen band La Clave Secreta.
Founding Director
José Antonio Abreu ✞
Executive Director
Eduardo Méndez
Musical Director
Gustavo Dudamel
Project Manager
Lorena Lugo
Events Director
Ángel Linares
Board of Directors
Ana Cecilia Abreu
Communications Director
Norma Méndez
Director Audiovisual Production
Beatriz Abreu
Audiovisual Director
Nohely Oliveros
Concert Staff
Music Directors
Andrés D. Ascanio
Christian Vásquez
Director D.G.O.C.
Eugenio Carreño
Manager
José Ángel Viña
Coordination
Alejandra López
Stage Managers
Ramón Vega
Edgar Camacho
Juan Carlos Vallenilla
Emiliano Castillejo
Jimmy Tortoza
International Tour Management by Askonas Holt Ltd
Donagh Collins, Chief Executive
Sergio Porto, Director, Tours and Projects
Emma Beecham, Associate Director, Tours and Projects
Sophie Alabaster, Assistant Project Manager
International management to Mr. Dudamel
Fidelio Arts Ltd, London
Eerste viool
Carlos Vegas
Humberto Jiménez
Daniel Quijada
Daniela Porto
Gabriel Ramos
Idamar Ventura
Iván Dmitrejschuk
Jesús Castillo
José Heredia
Luis Maita
Nubys Alcalá
Orlando Pinto
Pathrycia Mendoza
Rubén Orozco
Sairelis González
Wuilmel Caraballo
Orlando Pérez
Luis Rodríguez
Tweede viool
Anna González
Carlos Perdomo
Ana Chouhebar
Emilio Donaire
Génesis Antonetty
Isaías Fernández
Jesús Cornejo
José Suárez
Karem Silva
Libia Núñez
Luis Pérez
Patricio Meriño
Rodolfo Landaeta
Víctor Blanco
Yoandry Gómez
Carmelo López
Altviool
Isabella Rojas
Daniel Linares
Paola Castillo
Petrina Graziano
Diego Mota
Ismael Infante
Jocia Estévez
Kira Riera
Fátima Marcano
Carlos Jayaro
Elizabeth Ramos
Gianiel Blanco
Moisés Ruiz
Victor Guerrero
Cello
Edgar Calderón
César Giuliani
Abner Padrino
Wilber Herrera
Carlos Linares
Ayzzhkel Chávez
Jhonn Rujano
Jean Alvarado
Mónica Frías
Leandro Bandres
Frank Valderrey
Ricardo Corniel
Laura Laya
Carlos Pizzolante
Norma Aparicio
Contrabas
Jorge Moreno
Manuel Ruiz
Jorge Leal
Gerald Ruiz
Misael Gil
María Ynojosa
Jorge Sánchez
Víctor Trejo
William Suárez
Renzo Benítez
Fluit
Aron García
Sergio Ochoa
Diego Hernández
Yoisy Guaicurba
Juan Reyes
Hobo
Joseph González
Douglas Hernández
Eribec Aponte
Ángel Moreno
Pedro Freitas
Maya Rodríguez
Klarinet
Freeman Ramírez
Williams Mora
Miguel Rodríguez
Rafael León
Diego Pedrá
Santiago González
Fagot
Selene Salgado
Javier Cruz
Isnardy Coronado
Marcella Frías
Luis Báez
Hoorn
Michaelle Hernández
José Giménez
Dieter Barrios
Paola Navarro
Manuel Córdova
Nicolás Valero
Ángel Díaz
Rosa Avariano
Félix Ceballos
Trompet
Víctor Caldera
Miguel Tagliafico
Wilfrido Galarraga
Roderick Alvarado
Grheri Barceló
Erick Álvarez
Trombone
Alejandro Díaz
Jesús Fernández
Yeison Sánchez
Jesús Núñez
Alexander Medina
Lisandro Laya
Joel Rivas
Tuba
Ysrraidel Ascanio
Maykol Fernández
Pauken
Rubén Vásquez
Sebastián Pérez
Percussie
Acuarius Zambrano
José García
Simón González
Rafael Fernández
Yohantor Toro
José Luis Alvaray
Josué González
Wilmer Vivas
Rafael Crespo
Harp
Annette León
Lady Lucente
Piano
Vilma Sánchez
El Sistema: 50 jaar een samenleving smeden
El Sistema is de grootste sociale en muzikale organisatie ter wereld, 50 jaar geleden opgericht in Venezuela door de maestro en econoom José Antonio Abreu. Het pedagogisch model – intussen uitgebreid naar meer dan 70 landen – bood in Venezuela al gratis opleiding aan meer dan 1 miljoen kinderen en jongeren, bijgewoond in 443 centra en 2351 modules verspreid over het hele land. Het is een krachtig netwerk van muzikale activiteiten in het hele land, bestaande uit 13 professionele orkesten, 1652 orkestgroepen, 1470 koorgroepen, 511 initiatiegroepen, 459 traditionele Venezolaanse en 162 populaire muziekgroepen. De solide academische structuur met 12 academische programma's, 19 gevestigde muziekscholen, waarvan 11 in oprichting, 1 muziekconservatorium en 18 afdelingen, evenals 14 centra voor lutherie en instrumentenbouw veranderde de benadering van muziek vanaf de kindertijd en bereikte alle lagen van de samenleving met een gelijke verdeling tussen 548.811 meisjes en 522.678 jongens.
De methodologie is gebaseerd op innovatie en de collectieve beoefening van muziek en weerspiegelt artistieke uitmuntendheid, terwijl het in de voorhoede loopt van de beste hedendaagse onderwijspraktijken. Het omvat zowel instrumentale technieken als een diep begrip van muzikale interpretatie en de waardering van kunst. El Sistema verandert voortdurend op sociaal, educatief en artistiek gebied met als doel het aantal aanmeldingen te verdubbelen en het wereldwijde netwerk uit te breiden. Via haar uitwisselingsplatform verbindt ze zich met instellingen van over de hele wereld om kennis en ervaringen te delen die menselijke ontwikkeling en culturele uitwisselingen bevorderen, zoals de oprichting van een Wereldsysteem van Orkesten en Koren.
Naast het transformeren van de levens van duizenden kinderen en jongeren door middel van muziek, plant El Sistema ook zaadjes van diepgaande sociale verandering. Haar stijl, gekenmerkt door discipline, teamwerk en uitmuntendheid, smeedt in kinderen en jongeren een intellectueel en emotioneel karakter dat hen hun hele leven vergezelt. Elk lid van El Sistema, zelfs als ze niet verder gaan in de muziek, bereikt een persoonlijke en professionele evolutie die later van betekenis zal zijn, dankzij de bijgebrachte waarden, zoals doorzettingsvermogen, respect en verantwoordelijkheid. Dergelijke waarden bevorderen de opbouw van een waardig, succesvol, gecultiveerd Venezuela, dat zich verbindt met een collectief ideaal van een natie.
Door een samenhangend beheer van moderne administratieve praktijken, professionele uitmuntendheid en gezamenlijke ontwikkeling promoot de organisatie een kwaliteitsmodel en vestigt ze zich als een voorbeeld van integrale menselijke ontwikkeling, gebaseerd op de cultuur van vrede. Om deze redenen heeft El Sistema in de vijf decennia van haar bestaan de steun geconsolideerd van strategische allianties die deze beweging in staat stellen grenzen te overstijgen en een wereldwijde referentie te worden.
El Sistema is en zal altijd een klein ‘land’ blijven dat prachtige resultaten laat zien. Ze is het product van de vereniging van de wil van al haar afdelingen. Ze wordt met grote ideeën uitgevoerd met uitmuntendheid en kwaliteit als doel, waar evolutie het permanente initiatief is. Ze is gebaseerd op de redding van menselijke gevoeligheid, zo noodzakelijk vandaag de dag in Venezuela en in de wereld.
El Sistema zal nog vele jaren doorgaan met spelen, zingen, vechten en het maken van muziek uit Venezuela voor de wereld.
21 Feb.'25 - 20:00
Belgian National Orchestra & Zhang
Shostakovich 5
22 Fév.'25 - 20:00
Nederlands Kamerkoor & Asko|Schönberg
Liszt & Gubaidulina
11 Maa.'25 - 20:00
Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks & Harding
Mahler: Das Lied von der Erde
16 Mar.'25 - 19:00
Antwerp Symphony Orchestra, Poschner & Helseth
Symphonie Fantastique
25 Mar.'25 - 20:00
Polish National Radio Symphony Orchestra & Marin Alsop
Polish Music
Bozar Maecenas
Prince et Princesse de Chimay • Barones Michèle Galle-Sioen • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter
Bozar Honorary Patrons
Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt
Bozar Patrons
Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Comte Gabriel Armand • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • Monsieur Tony Bernard • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Jean Courtin • De heer en mevrouw Géry Daeninck • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Monsieur Patrick Derom • Madame Louise Descamps • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Comte et Comtesse Bernard de Grunne • Madame Nathalie Guiot • De heer en mevrouw Philippe Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De heer Xavier Hufkens • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur et Madame Claude Kandyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Baron Andreas de Leenheer ✝ • Monsieur et Madame François Legein • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • De heer en mevrouw Thomas Leysen • Monsieur Bruno van Lierde • Madame Florence Lippens • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • Madame Luc Mikolajczak • De heer en mevrouw Frank Monstrey • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Famille Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Madame Jean Pelfrène-Piqueray • Madame Marie-Caroline Plaquet • Madame Lucia Recalde Langarica • Madame Hermine Rédélé-Siegrist • Monsieur Bernard Respaut • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Madame Gaëlle Siegrist-Mendelssohn • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • De heer en mevrouw Coen Teulings • Messieurs Oliver Toegemann et Bernard Slegten • Monsieur et Madame Philippe Tournay • Monsieur Jean-Christophe Troussel • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • Mevrouw Yung Shin Van Der Sype • Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • Monsieur et Madame Guy Viellevigne • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Goldschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Monsieur Robert Willocx ✝ • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Monsieur et Madame Jacques Zucker • Zita, maison d'art et d'âme
Bozar Circle
Monsieur et Madame Paul Bosmans • Monsieur et Madame Paul De Groote • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • Madame France Soubeyran • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck
Bozar Young Circle
Mademoiselle Floriana André • Docteur Amine Benyakoub • Mevrouw Sofie Bouckenooghe • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur Avi Goldstein • Monsieur Rodolphe Dulait • Monsieur et Madame Melhan-Gam • Dokter Bram Peeters • Monsieur Lucas Van Molle • Monsieur et Madame Clément et Caroline Vey-Werny • Madame Cory Zhang