Gepubliceerd op

Kapwani Kiwanga plaatst art nouveau in een nieuw perspectief

Parallel aan de tentoonstelling 'Victor Horta en de grammatica van de art nouveau' creëerde de Frans-Canadese kunstenares Kapwani Kiwanga een nieuw werk op uitnodiging van Bozar; een vloerkleed met een decoratief bloempatroon dat de titel 'Rootwork' kreeg.

Het monumentale tapijt is meer dan 20 vierkante meter groot en roept via bloemmotieven en kromme lijnen de visuele taal op van Horta. Naast deze formele verwijzingen refereert het werk van Kiwanga ook aan de geschiedenis van planten en machtsverhoudingen. Ze richt zich in haar op research gebaseerde werkwijze vaak op gemarginaliseerde of vergeten geschiedenissen. Haar veelzijdige werk verkent de relaties tussen historische verhalen en machtssystemen en krijgt vorm in betekenisvolle materialen.

Kiwanga ontwikkelt wat ze 'exit-strategieën' noemt; werken die de bezoeker uitnodigen om dingen vanuit verschillende invalshoeken te bekijken en manieren te vinden om de toekomst anders te benaderen. Door haar creaties biedt Kapwani Kiwanga ons stof tot nadenken over onze relatie met het milieu en legt ze op poëtische wijze vergeten verhalen en verstoorde machtsverhoudingen bloot.

Bloemen met een rijke geschiedenis

Voor Rootwork dook Kiwanga in de archieven van de Plantentuin van Meise. De planten afgebeeld op het vloerkleed werden door de kunstenares gekozen wegens hun rol in de geschiedenis tussen België en de Congolese regio. De rubberliaan herinnert aan de exploitatie en commercialisering van natuurlijke hulpbronnen, terwijl de baobabbloem onder meer verwijst naar het belang van sociale verbinding. Beide soorten hebben farmacologische eigenschappen en leggen verbanden met België en koning Leopold II.

"Het uitgangspunt is een bezinning over plantkunde en over de manier waarop planten partners zijn in de geschiedenis van de mensheid, als getuigen van historische gebeurtenissen of als bondgenoten in een zoektocht naar bevrijding."

Kapwani Kiwanga © Bertille Chéret, courtesy of the artists and Galerie Poggi, Paris, 2016
Over de kunstenares

Kapwani Kiwanga studeerde antropologie en godsdienstwetenschappen aan de McGill University in Montreal, Canada. Ze volgde het 'La Seine'-programma aan de École nationale supérieure des beaux-arts in Parijs en vervolgens dat van Le Fresnoy - Studio national des arts contemporains in Tourcoing. Haar films zijn twee keer genomineerd voor een BAFTA en ze won er verschillende prijzen mee op internationale festivals. Zo ontving ze in 2018 de Frieze Artist Award en de Sobey Art Award, in 2020 de Prix Marcel Duchamp en in 2022 de Zürich Art Prize. Haar werk werd wereldwijd tentoongesteld en globaal gerespecteerd. Naast Bozar was ze in 2023 ook te zien in het Kunstmuseum Wolfsburg, het Capc Musée d'art contemporain van Bordeaux en in 2024 ook in het Remai Modern Saskatoon en de Fundação de Serralves in Porto. Daarbovenop zal ze in 2024 Canada vertegenwoordigen op de Biënnale van Venetië.

Rootwork loopt nog tot 10 maart 2024 in Bozar en is gratis te bezoeken van dinsdag tot zondag.