Belgian National Orchestra & Hermus

François Van Campenhout (1779-1848) 
De Brabançonne (1830) 

Bedřich Smetana (1824-1884) 
De Moldau (uit Mijn Vaderland) (1874) 

Maurice Ravel (1875-1937) 
Concerto voor piano en orkest in G (1929-1930) 

Zoltán Kodály (1882-1967) 
Dansen van Galánta (1933) 

Duur:  50' zonder pauze 

Omdat het concert opgenomen wordt, vragen we je om het geluid van je telefoon uit te zetten en niet te filmen of foto’s te nemen. Het concert wordt live uitgezonden op Klara en op maandag 21 juli om 14u op VRT 1 en VRT MAX. 

We wensen je een mooie avond en danken je voor je medewerking. 

Langs Boheemse weiden en bossen 

De Moldau, ongetwijfeld Bedřich Smetana’s allerberoemdste werk, is een van de zes stukken uit de symfonische cyclus Mijn Vaderland (Ma Vlast), die hij tussen 1874 en 1879 componeerde. Het volledige oeuvre van Smetana getuigt van diens liefde voor zijn vaderland, zijn Tsjechische - vooral Boheemse - identiteit en zijn engagement in het muzikale leven van zijn land. Ma Vlast is niet alleen een lofzang op Smetana’s vaderland, maar ook een opvallende getuigenis van diens vermogen opgewekte muziek te componeren tijdens een donkere periode in zijn leven. Toen hij immers in 1874 bezig was met het componeren van Vysehrad, het eerste luik van de cyclus, voelde hij de eerste symptomen van doofheid, die al snel volledig en definitief zouden blijken. In de muziek doet niets dit ongelukkig vooruitzicht vermoeden. Scheep in op de boot bij de twee bronnen van de rivier, hoog in de bergen. Al kronkelend worstelt het water zich een weg door de bossen. Wanneer de twee riviertjes elkaar ontmoeten en hun krachten bundelen, stroomt er plots een alombekende melodie uit het orkest.  

Van Amerika naar het klavier 

7 maart 1875. In het Frans-Baskische vissersdorpje Ciboure komt Maurice Ravel ter wereld. In zijn donkere ogen sprankelt een uitgesproken nieuwsgierigheid die nooit zou wegebben. Zijn geboortehuis ligt vlakbij de Spaanse grens en kijkt uit over een pittoreske baai met daarachter de Atlantische Oceaan, die Ravel in 1927 zou oversteken voor zijn eerste Amerikaanse tournee. Op het moment van die reis is de tweeënvijftigjarige Ravel een van de grootste Franse componisten. Zijn Boléro zou pas een jaar later Parijs veroveren, maar het merendeel van zijn overgebleven oeuvre was toen al geschreven. Tijdens de vier maanden in Canada en de VS wordt Ravel ondergedompeld in de roaring twenties van de nieuwe wereld. De soundtrack van die jaren ‘20 was natuurlijk jazz. Ravel ontmoet er ‘The King of Jazz’ Paul Whiteman en vergezelt George Gershwin in de jazzclubs van Harlem. Staande ovaties en positieve kritieken maken de trip tot een succesverhaal. Ravel dirigeert de toonaangevende symfonische orkesten van Boston, Chicago en New York, en neemt zelf plaats achter het klavier. 

Het is moeilijk om ons het Pianoconcerto in G (1929-30) voor te stellen als die verre reis niet had plaatsgevonden. Vastbesloten een tweede oversteek te maken, met zichzelf als solist in een concerto, gaat Ravel aan de slag. Zijn ambitie is nooit groter geweest. Zelfs Java staat op de voorbarige concertplanning! Door zijn verslechterde gezondheid en verhoogde werkdruk laat hij het idee om zelf te spelen in 1931 varen en ook de tournee is intussen ‘beperkt’ tot Europa door de beurscrash van 1929. 

De keuze voor een pianoconcerto lijkt in onze ogen voor de hand liggend, maar was toen allesbehalve een logische zet. Het Franse concerto was al lang niet meer populair; Saint-Saëns schreef zijn laatste in 1896, bijvoorbeeld. Wat intussen wél hot was in Parijs, was jazz. Het eerste en derde deel van Ravels concerto barsten van blue notes, swingende tegentijden, bijgekleurde akkoorden en jazzy solo’s voor trompet en klarinet – duidelijke knipogen naar de Amerikaanse muziekstijlen. Het langzame middendeel verlaat de theatraliteit en guitige sfeer van het eerste deel met een uitgebreide, nostalgische pianosolo. Het thema wordt voorzichtig doorgegeven aan de houtblazers, die het dan weer plechtig overdragen aan de strijkers en piano. Met tromgeroffel en een kort statement in de blazers sleurt het derde deel ons weer in volle vaart mee. Minder herkenbaar voor het gemiddelde oor zijn Baskische thema’s die Ravel verwerkt in de buitenste delen, een overblijfsel van zijn onafgewerkte pianoconcerto uit 1906, Zasiak-Bat. De tweede oversteek van het Baskische vissersdorpje naar de Amerikaanse oostkust wordt alsnog gemaakt in dit concerto, en dat in slechts twintig minuten. 

Muziek op de markt 

Zoltán Kodály bracht zeven kinderjaren door in het klein Hongaars stadje Galanta. De muziek van het zigeunerorkest op de lokale markt was de eerste ‘orkestrale klank’ die de componist als kind te horen kreeg. Wanneer hij jaren later in Wenen enkele boeken over Hongaarse dansen ontdekt, groeit zijn verlangen om de intussen verloren muziek uit Galanta te reanimeren. Uit die oude uitgaven van omstreeks 1800 ontleent Kodály de thema’s voor Dansen van Galanta. Het werk uit 1933 is in feite een ketting van korte dansen die door steeds terugkerend refrein met elkaar verbonden zijn. De cello zet als eerste het karakteristiek thema in, en na een vlugge tussenkomst van houtblazers en strijkers, nemen de hoorns het over. Het eindigt in een fantasierijke passage, het Andante maestoso, gespeeld door de klarinet boven een begeleiding van de strijkers. Het refrein wordt doorgegeven aan de verschillende instrumenten in het orkest en wordt steeds meeslepender, voller en ritmischer. De climax valt abrupt stil, waarna het zachte en tedere refrein terugkeert. Een cadens van de klarinet leidt naar een Allegro molto vivace dat het werk afsluit. Een bewogen vlaag van nostalgie. 

Guillaume De Grieve (naar Bozar archief) 

Konzertmeister
Alexei Moshkov

Eerste violen
Samuel Nemtanu
Isabelle Chardon*
Sarah Guiguet*
Maria-Elena Boila
Nicolas De Harven
Annija Endija Kolerta
Françoise Gilliquet
Philip Handschoewerker
Akika Hayakawa
Keika Kawashima
Ariane Plumerel
Isabelle Rowland
Serge Stons

Tweede violen
Ignacio Rodríguez Martínez de Aguirre**
Nathalie Lefin*
Mickael Bonnay
Paula Carmona Caminos
Sophie Demoulin
Isabelle Deschamps
Luis Greiner
Pierre Hanquin
Anouk Lapaire
Ekaterina Philippovich
Jacqueline Preys
Ana Spanu

Altviolen
Beatrice Derolez
Dimitri Ryabinin*
José Azevedo
Sophie Destivelle
Vitali Milkin
Katelijne Onsia
Peter Pieters
Jorge Ramos
Marinela Serban
Silvia Tentori Montalto

Cello’s
Olsi Leka**
Maria-Christina Muylle*
Célia Brunet
Lesya Demkovych
Philippe Lefin
Lucia Otero
Harm Van Rheeden
Taras Zanchak

Contrabassen
Ludo Joly*
Serghei Gorlenko*
Robertino Mihai**
Mathieu Garnavault
Dan Ishimoto
Miguel Meulders

Fluiten 
Denis-Pierre Gustin**
Laurence Dubar*
Jérémie Fèvre*

Hobo’s
Arnaud Guittet**
Bram Nolf*

Klarinetten
Julien Bénéteau**
Lena La Mela*

Fagotten
Bert Helsen*
Filip Neyens*

Hoorns 
Anthony Devriendt**
Bart Cypers*
Joannes Van Duffel*
Katrien Vintioen*

Trompetten
Leo Wouters**
Andreu Vidal Siquier**

Trombones
Guido Liveyns**
Pierre Duclot*
Wim Matheeuwese*

Pauken 
Nico Schoeters**

Slagwerk 
Katia Godart*
Koen Maes
Koen Plaetinck

Harp 
Annie Lavoisier**

** Aanvoerder 1ste solist – 1ste solist aanvoerder

* Solist

De Koningin Elisabethwedstrijd, het Belgian National Orchestra en Bozar stellen je het Preludiumconcert voor met een laureaat van de Wedstrijd. Het concert wordt aangeboden ter gelegenheid van de Nationale Feestdag, dankzij de steun van de Kanselarij van de Eerste Minister en de spelers van de Nationale Loterij. 

Bozar Maecenas 

Monsieur et Madame Bertrand Ferrier • Barones Michèle Galle-Sioen • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter  

Bozar Honorary Patrons

Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt  

Bozar Patrons 

Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Monsieur Thierry Boutemy • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Madame Paloma Castro Martinez de Tejada • Prince et Princesse de Chimay • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Jean Courtin • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • Monsieur Nicolas De Coster et Madame Stéphanie Donnez • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Monsieur Edouard Derom • Monsieur Patrick Derom • Madame Louise Descamps • Monsieur Amand-Benoit D'Hondt • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Claudine Duvivier • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Baron et Baronne Pierre Gurdjian • De heer en mevrouw Philippe en Martine Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De heer Xavier Hufkens • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Monsieur et Madame François Legein • Monsieur et Madame Charles-Henri Lehideux • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • Monsieur Bruno van Lierde • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • De heer en mevrouw Frank Monstrey (urbion) • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Famille Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Madame Lucia Recalde Langarica • Monsieur Bernard Respaut • De heer en mevrouw Guy en Martine Reyniers • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini et Monsieur Craig Finch • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • Monsieur Didier Staquet et Madame Lidia Zabinski • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • Monsieur Nikolaus Tacke et Madame Astrid Cuylits • De heer en mevrouw Coen Teulings • Monsieur et Madame Philippe Tournay • Monsieur Jean-Christophe Troussel • Dr. Philippe Uytterhaegen • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • De heer Marc Vandecandelaere • De heer Alexander Vandenbergen •Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Golschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Madame Danuta Zedzian • Monsieur et Madame Jacques Zucker  

Bozar Circle 

Monsieur et Madame Paul De Groote • Mevrouw Greet Puttaert • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • Madame France Soubeyran • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck 

Bozar Young Circle 

Monsieur Axel Böhlke et Madame Clara Huizink • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Laurent Coulie et Madame Cory Zhang • Monsieur Rodolphe Dulait • Madame Ana Fota • Monsieur et Madame Melhan-Gam • De heer Koen Muylle • De heer Sander Muylle • Madame Audrey Noble • Madame Valéria Onofrj • Dr. Bram Peeters • Monsieur Guillaume van Doorslaer et Madame Emily Defreyne 

En onze Leden die anoniem wensen te blijven