London Symphony Orchestra, Pappano & Cho

Gioachino Rossini (1792-1886) 
Ouverture uit Semiramide (1823) 

Frédéric Chopin (1810-1849) 
Concerto voor piano en orkest nr. 2, op. 21 (1829) 

1. Maestoso
2. Larghetto
3. Allegro vivace 

Pauze

Dmitri Sjostakovitsj (1906-1975) 

Symfonie nr. 10, op. 93 (1953) 

1. Moderato
2. Allegro
3. Allegretto – Largo –Più mosso
4. Andante – Allegro – L'istesso tempo 

Duur: 120 min. 

In stijgende lijn  

Gioacchino Rossini lag mee aan de basis van de Italiaanse romantische opera. Vooral in de uitwerking van het belcanto was hij baanbrekend: niet enkel eiste hij van zijn zangers vaak een uiterste virtuositeit, hij was ook een van de eerste om de versieringen niet over te laten aan de vindingrijkheid van de uitvoerder, maar ze zelf uit te schrijven. Om een dramatische handeling te onderlijnen, gebruikte hij als vernieuwing het orkestcrescendo, dat ook in de ouverture tot Semiramide een grote rol speelt. 

De eerste uitvoering van Semiramide vond plaats in het Teatro La Fenice van Venetië in 1823, op het hoogtepunt van Rossini's carrière. De verhaalstof van deze opera seria komt uit het oude Babylon en kadert helemaal in de sfeer van de romantische opera met als thema's een exotische entourage, hekserij, machtswellust, zelfopoffering. De ouverture is een van de mooiste die Rossini ooit schreef: tussen twee allegro's die worden gedragen door het orkestcrescendo bevindt zich een weemoedig andantino; de thema's hernemen belangrijke episodes uit de opera. In de schitterende orkestratie gebruikt Rossini alle mogelijkheden van het vroeg-negentiende-eeuwse orkest. 

Een voorbode van een Pools genie 

Het zou onjuist zijn het talent van Frédéric Chopin aan zijn twee pianoconcerto’s af te meten. In tegenstelling tot Mozart, Beethoven, Liszt, Brahms en vele anderen, schreef Chopin zijn twee pianoconcerto’s vóór zijn twintigste. Het zijn werken die enorme beloftes in zich dragen; we mogen ze echter niet beschouwen als het eindresultaat van een componistencarrière, noch als de weerspiegeling van Chopins absolute beheersing van de componeertechnieken. 

Het Concerto nr. 2 in f-klein, op. 21 werd als eerste geschreven en gecreëerd, maar als tweede uitgegeven in 1830. Ook dit concerto bestaat uit drie delen. Het Maestoso met zijn twee thema’s wordt gekenmerkt door een lange, zuiver orkestrale inleiding en een steeds intensere deelname van het orkest aan de dialoog met de bijzonder virtuoze solist. Het centrale Larghetto slaat een vertrouwelijke, amoureuze toon aan. Ook hier ontwikkelen de solist en het orkest een lange cantilene op z’n Italiaans, die in de centrale episode door enkele turbulenties overschaduwd wordt. Maar deze kortstondige spanning ruimt plaats in voor een sereen en doorzichtig slot. De finale, Allegro vivace, keert terug tot de toonaard van f-klein, die in het vorige deel was opgegeven, en vertoont in het begin meer dramatische accenten waarin verwijzingen naar de folklore niet ontbreken. Het eerste thema is zo licht als een wals en wordt met het tweede thema geconfronteerd, dat een meer uitgesproken karakter heeft en het kenmerkende ritme van een mazurka vertoont. De dialoog tussen deze twee thema’s gaat steeds vlugger tot aan de uiteindelijke explosie, die bestaat uit een door de solist begeleide cadens en eindakkoorden in F-groot, zodat het einde van het werk wat lichter is. Globaal gezien komt dit concerto dramatischer en boeiender over, met een solistische partij die virtuozer en vuriger is; kortom, de toon is er ‘romantischer’. Men hoeft in deze concerto’s dus niets méér te zoeken dan beloftes waarvan men evenwel weet dat Chopin ze zal nakomen. (1)

Een symfonische comeback 

In 1948 besliste Dmitri Sjostakovitsj geen symfonieën meer te schrijven: hij werd vernederd door de beschuldigingen van ‘formalisme’, werd ontheven uit zijn functie in het onderwijs “omwille van incompetentie” en was geschokt door het antisemitisme van Stalin. Het genre werd hem te gevaarlijk en hij verkoos zich te verschuilen achter composities die lange tijd onbekend blijven. Pas na de dood van Stalin in 1953 legt hij zich opnieuw toe op de symfonie en schrijft hij de sterke en zwaarmoedige Tiende symfonie. 

Zonder inspiratie te zoeken in een literair uitgangspunt bereikt deze symfonie een zeldzame emotionele intensiteit. Door zijn dramaturgische uitwerking benadert ze de wereld van het theater. Het eerste deel, Moderato, bestaat uit drie verschillende thema’s. Het aanhoudende gebruik van sombere klanken geeft deze muziek een zwaarmoedig en verpletterend karakter. Het is een van de meest typische voorbeelden van de tragiek die een steeds belangrijkere plaats zou innemen in de muziek van Sjostakovitsj. De lang uitgesponnen thema’s en de gestadig stijgende spanning tijdens de doorwerking tot aan het finale culminatiepunt vormen de som van alle vroegere compositie-ervaringen, net zoals in de Achtste symfonie. Het breedvoerige eerste deel duurt meer dan 20 minuten en maakt plaats voor het kortste scherzo dat Sjostakovitsj ooit schreef (4 minuten!). Het is gebaseerd op verbeeldingsrijke ritmes die enigszins doen denken aan De wonderbaarlijke Mandarijn van Bartók. Op enkele korte passages na gebruikt de componist ten volle het volledige orkestapparaat in een dynamisch fortissimo. De originele harmonieën, de interessante ritme-verschuivingen, de synthetische orkestratie en de ongewone vitaliteit creëren een fascinerende en buitengewoon boeiende atmosfeer. Qua sfeer leunt het derde deel aan bij het eerste, alleen al door de herneming van het beginthema van het Moderato. De zwaarmoedige sfeer verdwijnt pas in het Allegro van de finale, een passage met opgewekte en eenvoudige muziek vol humor, die thematisch aansluit bij de klassieke Russische symfonie, vooral bij Borodin. Door de jarenlange stilte was de compositie van deze Tiende symfonie al een gebeurtenis an sich. De eerste uitvoering met het Filharmonisch Orkest van Leningrad onder leiding van Jevgeni Mravinski werd een triomf.

Naar archiefteksten van Benoît Jacquemin (1), Frans Lemaire en Krzysztof Meyer (2). 

Konzertmeister 
Andrej Powe

eerste viool 
Choha Kim  
Clare Duckworth  
Ginette Decuyper  
Maxine Kwok  
William Melvin  
Stefano Mengoli 
Claire Parfitt  
Elizabeth Pigram 
Laurent Quénelle 
Harriet Rayfield  
Olatz Ruiz de Gordejuela 
Sylvain Vasseur  
Dániel Mészöly  
Hilary Jane Parker  
Shoshanah Sievers 

tweede viool  
Thomas Norris  
Sarah Quinn 
Miya Väisänen  
David Ballesteros  
Matthew Gardner  
Alix Lagasse  
Iwona Muszynska  
Csilla Pogány  
Ricky Gore 
Gordon MacKay 
Polina Makhina 
José Nuno Matias  
Djumash Poulsen  
Chelsea Sharpe 

altviool 
Eivind Ringstad  
Gillianne Haddow  
Malcolm Johnston 
Anna Bastow  
Thomas Beer 
Germán Clavijo  
Steve Doman  
Sofia Silva Sousa  
Robert Turner 
Mizuho Ueyama 
Nancy Johnson  
Annie-May Page 

cello 
Timothy Walden  
Gundula Leitner  
Alastair Blayden  
Salvador Bolón  
Daniel Gardner  
Amanda Truelove  
Anna Beryl  
Judith Fleet  
Henry Hargreaves 
Joanna Twaddle   

contrabas 
Ville Vaatainen  
Marcello Sung Hyuck Hong 
Chaemun Im  
Joe Melvin  
Jani Pensola  
Charles Campbell-Peek 
Hugh Sparrow  
Adam Wynter 

fluit 
Gareth Davies  
Anna Wolstenholme  
Imogen Royce 

piccolo 
Patricia Moynihan 

hobo 
Juliana Koch  
Olivier Stankiewicz  
Emmet Byrne 

Engelse hoorn 
Sarah Harper  

klarinet 
Sérgio Pires  
Chris Richards  
Chi-Yu Mo  

basklarinet 
Ferran Garcerà Perelló 

fagot 
Rachel Gough  
Daniel Jemison  
Joost Bosdijk 

contrafagot 
Martin Field 

hoorn 
Diego Incertis Sánchez  
Timothy Jones  
Angela Barnes  
Daniel Curzon  
Jonathan Maloney 

trompet 
James Fountain  
Adam Wright  
Imogen Whitehead  
Holly Clark  

trombone 
Simon Johnson  
Rebecca Smith  
Jonathan Hollick 

bastrombone 
Paul Milner 

tuba 
Ben Thomson 

pauken 
Nigel Thomas  
Patrick King 

percussie 
Neil Percy  
David Jackson  
Sam Walton   

dministratie LSO
Miriam Loeben 
Mary Phillips 
Emily Rutherford 
Kenneth Chung  
Angelika Głód  
Seif O'Reilly 

Bozar Maecenas 

Monsieur et Madame Bertrand Ferrier • Barones Michèle Galle-Sioen • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter  

Bozar Honorary Patrons

Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt  

Bozar Patrons 

Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Monsieur Thierry Boutemy • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Madame Paloma Castro Martinez de Tejada • Prince et Princesse de Chimay • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Jean Courtin • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • Monsieur Nicolas De Coster et Madame Stéphanie Donnez • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Monsieur Edouard Derom • Monsieur Patrick Derom • Madame Louise Descamps • Monsieur Amand-Benoit D'Hondt • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Claudine Duvivier • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Baron et Baronne Pierre Gurdjian • De heer en mevrouw Philippe en Martine Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • De heer Xavier Hufkens • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Monsieur et Madame François Legein • Monsieur et Madame Charles-Henri Lehideux • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • Monsieur Bruno van Lierde • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Jean-Pierre en Ine Mariën • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • De heer en mevrouw Frank Monstrey (urbion) • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Famille Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Madame Lucia Recalde Langarica • Monsieur Bernard Respaut • De heer en mevrouw Guy en Martine Reyniers • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini et Monsieur Craig Finch • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur Grégoire Schöller • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • Monsieur Didier Staquet et Madame Lidia Zabinski • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • Monsieur Nikolaus Tacke et Madame Astrid Cuylits • De heer en mevrouw Coen Teulings • Monsieur et Madame Philippe Tournay • Monsieur Jean-Christophe Troussel • Dr. Philippe Uytterhaegen • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • De heer Marc Vandecandelaere • De heer Alexander Vandenbergen •Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Golschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Madame Danuta Zedzian • Monsieur et Madame Jacques Zucker  

Bozar Circle 

Monsieur et Madame Paul De Groote • Mevrouw Greet Puttaert • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • Madame France Soubeyran • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck 

Bozar Young Circle 

Monsieur Axel Böhlke et Madame Clara Huizink • Monsieur Matteo Cervi • Monsieur Laurent Coulie et Madame Cory Zhang • Monsieur Rodolphe Dulait • Madame Ana Fota • Monsieur et Madame Melhan-Gam • De heer Koen Muylle • De heer Sander Muylle • Madame Audrey Noble • Madame Valéria Onofrj • Dr. Bram Peeters • Monsieur Guillaume van Doorslaer et Madame Emily Defreyne 

En onze Leden die anoniem wensen te blijven