Rakhi Singh
18 Dec.'25
- 20:00
Terarken
Nicola Matteis (ca. 1650 - na 1713)
Alia Fantasia
Michael Gordon (° 1956)
Tinge (2004)
Johann Sebastian Bach (1685 - 1750)
Partita voor viool nr. 2 in d, BWV 1004
- Courante
- Sarabande
Rabanus Maurus (ca. 780 - 856)
Veni creator Spiritus
Paul Clark (° 1968)
Natural Remedies
Johann Sebastian Bach
Partita voor viool nr. 2 in d, BWV 1004
- Allemande
Ellen Jacobs (° 1996)
imprinted memory (2025)
Missy Mazzoli (° 1980)
Vespers (2014)
Edmund Finnis (° 1984)
Elsewhere (2016)
Julia Wolfe (° 1958)
Lad (2007) (arr. voor viool door Rakhi Singh)
De veelstemmigheid van de soloviool
Hoe vul je als eenzame violist op het podium een heel programma en – vooral – een hele zaal? Voor Rakhi Singh is het antwoord: met veelheid. Een veelheid aan muzikale stijlen en genres, maar ook een veelheid aan manieren om de vioolklank te vermenigvuldigen. In de barok gewortelde speeltechnieken gaan hand in hand met elektronica en moderne technologieën.
Oud en nieuw naast elkaar
De basistechniek van het vioolspel werd tot het uiterste verfijnd in de barokperiode, wanneer de instrumentale muziek een volwaardig genre werd en componisten als Corelli, Biber, Bach en vele anderen virtuoze muziek voor het instrument schreven. Verschillende bewegingen uit de tweede vioolpartita van Johann Sebastian Bach duiken op doorheen dit programma. In elk van de gekozen dansvormen uit deze partita staat een andere speeltechniek centraal, waardoor de veelzijdigheid van het (barokke) vioolspel extra in de verf wordt gezet. Vanaf de twintigste eeuw werden de sonore mogelijkheden van het instrument nog verder uitgebreid, met zogenaamde ‘extended techniques’ en uiterst gedetailleerde speelaanwijzingen. Dat is duidelijk te horen in de recentere composities.
De opvallende opener van dit uitgekiende programma is de fantasia in la klein van de Italiaanse barokcomponist Nicola Matteis. Het is een virtuoze studie in schijnpolyfonie: de snelle opeenvolging van gebroken akkoorden of arpeggio’s wekt de illusie van driestemmigheid, terwijl er strikt genomen slechts één noot tegelijk klinkt. Rakhi Singh maakte haar eigen bewerking van deze compositie en confronteert het werk met muziek van Michael Gordon. Hij richtte in 1987 samen met David Lang en Julia Wolfe het toonaangevende ensemble Bang on a Can op, met een sterke focus op minimalistische muziek en collectieve creatie. In zijn werk Tinge herkennen we het motorisch ritme van de barokmuziek, maar dan in een totaal bevreemdende context. De componist stelde zich een salsa-band voor die op barokke wijze akoestische violen bespeelt. De viool op het podium wordt versterkt en speelt mee met vooraf opgenomen muziek. Het resultaat is één brok energie en ritmische stuwing, waarbij het beeld van de viool als teder en fragiel instrument meteen aan diggelen wordt geslagen. Met deze twee werken is de toon voor het programma gezet: oud en nieuw naast elkaar, met als rode draad de meerstemmigheid van een solo-instrument.
Met een sterk gevoel voor balans verweeft Rakhi Singh echter ook nog de gregoriaanse melodie Veni creator Spiritus in het geheel van overwegend hedendaagse of recente composities. Met deze uitgepuurde eenstemmigheid verkent ze de uiterste eenvoud en keert ze terug naar het prille begin van de genoteerde westerse muziek.
Van gewichtloze klanken tot een muur van geluid
In imprinted memory vertrekt Ellen Jacobs van een persoonlijk, maar tegelijk algemeen herkenbaar gevoel van verbondenheid in de nabijheid van de zee. De positieve impact – het sussende geluid, de zuivere lucht, het gevoel van rust en de connectie met het onmetelijke – kan de aantrekkingskracht van de zee en de kust verklaren. Bovendien overstijgt die aantrekkingskracht het hier en nu. Het eeuwig komen en gaan van de deinende golven verbindt ons ook met vorige generaties. De zee als een ingeprent collectief geheugen. In deze compositie gaat Jacobs op zoek naar klanken die het geestelijke en fysieke gevoel van de nabijheid van de zee kunnen vatten. Dat doet ze met lang aangehouden tonen in zorgvuldig gesculpteerde timbres, en met elektronica die sommige toonhoogtes vasthoudt terwijl er nieuwe klanken aan worden toegevoegd. Zo wordt de solistische viool ontdubbeld in meerdere spelers.
Echo’s van het verleden klinken ook haast letterlijk in Missy Mazzoli’s Vespers. In dit werk voor versterkte viool en elektronica worden klanken van keyboard, orgel, stem en strijkers gesampled en getransformeerd tot een mysterieuze soundscape waarop de viool reageert. De opgenomen klanken zijn afkomstig van het grootschalige Vespers for a New Dark Age uit 2014. Mazzoli combineert de oude religieuze traditie van het collectieve avondgebed met moderne technologie. Het resultaat is een bezwerend werk waarin de melodieën van de viool het elektronische klanklandschap op een pakkende manier doorsnijden.
De Britse componist Edmund Finnis zoekt in Elsewhere vooral de breekbaarheid van de viool op. De uiterst zachte klanken worden in realtime opgepikt door de elektronica en verwerkt tot een schaduwspel dankzij de extreme reverb of nagalm. De grens tussen klank en echo vervaagt, tot er een haast gewichtloze totaalklank ontstaat. Finnis werkt vaak samen met The Manchester Collective, opgericht door Rakhi Singh, en speelt in dit werk dan ook perfect in op de esthetiek en de speelstijl van de soliste.
Verrassend in dit programma is misschien de keuze voor Lad van Julia Wolfe. De Amerikaanse componiste schreef deze overweldigende compositie in 2007 immers voor negen doedelzakspelers. Er bestaat ook een versie voor één doedelzak, waarbij een solist de acht andere stemmen vooraf kan opnemen. Rakhi Singh bewerkte deze unieke compositie op haar beurt tot een indrukwekkende performance voor viool solo, in dialoog met zichzelf en met gebruik van elektronische effecten om de immersieve, dreunende klank van het origineel te kunnen realiseren. Op die manier vermenigvuldigt en vergroot ze de klank van dat kleine, fragiele instrument tot een allesoverheersende muur van geluid.
Luistersleutels
In de barok werd de viool vaak als solistisch instrument gebruikt, maar door de snelle afwisseling tussen hoog en laag ontstaat een illusie van meerstemmigheid.
In de werken met elektronica ontstaat een zekere afstand tussen de fysieke handeling op de viool en het resulterende geluid. De kleinste subtiele beweging kan op die manier een groots effect teweegbrengen.
In imprinted memory gaat Ellen Jacobs op zoek naar de vele schakeringen binnen de klassieke vioolklank. Let op het zorgvuldig gebruik van de strijkstok en de precieze plaatsing op de snaren.
Klaas Coulembier
Rakhi Singh
viool
Rakhi Singh is een violiste, dirigente en componiste die woont en werkt tussen Manchester en Londen, Engeland. In 2016 was zij medeoprichter van het Manchester Collective. Naast haar werk als leider van het Collective heeft Singh zich stevig gevestigd als violiste en ensembleleider van hoog aanzien. Zij tourde met onder andere Philip Glass, Abel Selaocoe en Hiromi en was gastleider bij ensembles als het Norwegian Chamber Orchestra en het London Contemporary Orchestra. Sinds 2021 tourt zij ook als soloartiest en speelde in zalen als de Elbphilharmonie (Hamburg), het Concertgebouw (Amsterdam) en de National Concert Hall (Dublin). Tot haar opnames behoren haar eerste soloalbum Purnima (2023) en haar debuut-EP met eigen composities, Quarry.
Rakhi werd geboren uit een Engelse moeder en een Indiase vader in landelijk Wales. Haar opvoeding werd beïnvloed door vele verschillende culturen en tradities.
Bozar Maecenas
Patrick Derom Gallery • Monsieur et Madame Bertrand Ferrier • Baron en Barones Marnix Galle-Sioen • Baron Xavier Hufkens • Monsieur et Madame Laurent Legein • Madame Heike Müller • Monsieur et Madame Dominique Peninon • Monsieur et Madame Antoine Winckler • Monsieur et Madame Bernard Woronoff • Chevalier Godefroid de Wouters d'Oplinter
Bozar Honorary Patrons
Comte Etienne Davignon • Madame Léo Goldschmidt
Bozar Patrons
Monsieur et Madame Charles Adriaenssen • Madame Marie-Louise Angenent • Comtesse Laurence d'Aramon • Monsieur Jean-François Bellis • Baron et Baronne Berghmans • De heer Stefaan Bettens • Monsieur Philippe Bioul • Mevrouw Roger Blanpain-Bruggeman • Madame Laurette Blondeel • Comte et Comtesse Boël • Monsieur et Madame Thierry Bouckaert • Monsieur Thierry Boutemy • Madame Anny Cailloux • Madame Valérie Cardon de Lichtbuer • Madame Catherine Carniaux • Monsieur Jim Cloos et Madame Véronique Arnault • Mevrouw Chris Cooleman • Monsieur et Madame Denis Dalibot • Madame Bernard Darty • Monsieur Jimmy Davignon • De heer en mevrouw Philippe De Baere • Prince et Princesse de Chimay • De heer Frederic Depoortere en mevrouw Ingrid Rossi • Madame Louise Descamps • Madame Hélène Deslauriers • Monsieur Amand-Benoit D'Hondt • De heer Bernard Dubois • Mevrouw Sylvie Dubois • Madame Claudine Duvivier • Madame Dominique Eickhoff • Baron et Baronne William Frère • De heer Frederick Gordts • Baron et Baronne Pierre Gurdjian • De heer en mevrouw Philippe Haspeslagh - Van den Poel • Madame Susanne Hinrichs et Monsieur Peter Klein • Monsieur Jean-Pierre Hoa • Madame Bonno H. Hylkema • Madame Fernand Jacquet • Baron Edouard Janssen • Madame Elisabeth Jongen • Monsieur et Madame Jean-Louis Joris • Monsieur et Madame Adnan Kandiyoti • Monsieur Sander Kashiva • Monsieur Sam Kestens • Monsieur et Madame Klaus Körner • Madame Marleen Lammerant • Monsieur Pierre Lebeau • Monsieur et Madame François Legein • Monsieur et Madame Charles-Henri Lehideux • Monsieur et Madame le Hodey • Madame Gérald Leprince Jungbluth • Monsieur Xavier Letizia • Monsieur Bruno van Lierde • Madame Florence Lippens • Monsieur et Madame Clive Llewellyn • Monsieur et Madame Thierry Lorang • Madame Denise Louterman • Madame Olga Machiels-Osterrieth • De heer Peter Maenhout • De heer en mevrouw Frederic Martens • Monsieur Yves-Loïc Martin • Monsieur et Madame Dominique Mathieu-Defforey • De heer en mevrouw Frank Monstrey (urbion) • Madame Philippine de Montalembert • Madame Nelson • Monsieur Laurent Pampfer • Dr. Bram Peeters et Monsieur Lucas Van Molle • Madame Christine Perpette • Philippson • Monsieur Gérard Philippson • Comte et Comtesse Antoine de Pracomtal • Monsieur Bernard Respaut • Madame Fabienne Richard • Madame Elisabetta Righini et Monsieur Craig Finch • Monsieur et Madame Michael Rosenthal • Monsieur et Madame Frédéric Samama • Monsieur et Madame Philippe Schöller • Monsieur et Madame Hans C. Schwab • Monsieur et Madame Tommaso Setari • Monsieur et Madame Olivier Solanet • Monsieur Eric Speeckaert • Monsieur Jean-Charles Speeckaert • Vicomte Philippe de Spoelberch et Madame Daphné Lippitt • Madame Anne-Véronique Stainier • Monsieur Didier Staquet et Madame Lidia Zabinski • De heer Karl Stas • Monsieur et Madame Philippe Stoclet • Monsieur Nikolaus Tacke et Madame Astrid Cuylits • De heer en mevrouw Coen Teulings • Monsieur et Madame Philippe Tournay • De heer en mevrouw Koen en Anouk Van Balen-Stulens • Monsieur et Madame Xavier Van Campenhout • De heer Marc Vandecandelaere • De heer Alexander Vandenbergen • Mevrouw Barbara Van Der Wee en de heer Paul Lievevrouw • Monsieur Michel Van Huffel • De heer Koen Van Loo • De heer en mevrouw Anton Van Rossum • De heer Johan Van Wassenhove • Monsieur et Madame Michel Wajs-Goldschmidt • Monsieur et Madame Albert Wastiaux • Monsieur Luc Willame • Madame Danuta Zedzian • Monsieur et Madame Jacques Zucker
Bozar Circle
Monsieur et Madame Paul De Groote • Mevrouw Greet Puttaert • De heer Stefaan Sonck Thiebaut • De heer en mevrouw Remi en Evelyne Van Den Broeck
Bozar Young Circle
Monsieur Axel Böhlke et Madame Clara Huizink • Monsieur Rodolphe Dulait • Madame Ana Fota • De heer Koen Muyle • De heer Sander Muyle • Madame Valeria Onofrj • Sir Gabriel Smit Pergolizzi • Monsieur Guillaume van Doorslaer et Madame Emily Defreyne
En onze Leden die anoniem wensen te blijven