Op ludieke wijze combineerde Baldessari tekst, fotografie en schilderkunst en daagde hiermee de traditionele grenzen van kunst uit. Hij was een pionier en meester in toe-eigening, lang voordat digitale beeldbewerking zijn intrede deed. Via collage putte hij rijkelijk uit populaire cultuur — vaak uit films, televisie, krantenknipsels en andere beelden — om een nieuwe visuele taal te creëren: speels en vernieuwend. De tentoonstelling belicht daarmee de impact van zijn werk en de relevantie ervan voor generaties die zijn opgegroeid in het digitale tijdperk.
De titel Parabels, fabels, en andere sterke verhalen
De werken zijn afkomstig uit publieke en privécollecties in Europa en de Verenigde Staten, waaronder belangrijke bruiklenen uit de Craig Robins Collection.
De drie curatoren — Rita McBride, David Platzker en Bartomeu Marí — hebben elk een langdurige en hechte band gehad met John Baldessari. Hun persoonlijke ervaringen, verspreid over meer dan veertig jaar, bieden daarom unieke en elkaar aanvullende perspectieven op zijn oeuvre.
“De tentoonstelling is niet bedoeld als retrospectieve, maar belicht de meest relevante momenten in Baldessari’s carrière,” aldus Bartomeu Marí. De tentoonstelling Parabels, fabels, en andere sterke verhalen is, zoals de titel al doet vermoeden, opgevat in de geest van Baldessari zelf. David Platzker licht toe: “John was bovenal een verhalenverteller. Zowel in zijn kunst als in zijn omgang met anderen gebruikte hij verhalen om ervaringen, kennis en informatie over te brengen aan studenten en vrienden.” Rita McBride vult aan: “De opzet van de tentoonstelling is meeslepend, niet lineair of chronologisch, maar vooral ervaringsgericht.”
John Baldessari daagde zichzelf continu uit. Begin jaren zestig stopte hij met het maken van figuratieve en abstracte schilderijen om zich te richten op nieuwe vormen: video’s, fotografie, prints, sculpturen, tekst-gebaseerde kunst, kunstenaarsboeken, installaties en schilderijen — vaak in hybride vormen waarin meerdere media samenkomen.
Hoewel de tentoonstelling ook werk uit de vroege jaren zestig en zeventig bevat, ligt de nadruk op Baldessari’s rijpere periode: de jaren tachtig tot en met de jaren 2000. In die tijd onderzocht hij nieuwe vormen en formats die verder gingen dan de conventies van de ‘white cube’ en de gedrukte pagina, die zijn eerdere werk nog domineerden.
Baldessari en Brussel
John Baldessari verwierf zijn eerste erkenning niet in de Verenigde Staten, maar in Europa. Hij had een bijzondere band met Brussel, waar hij tussen 1972 en 1974 drie belangrijke solotentoonstellingen had in Galerie MTL. Vanaf 1989 stelde hij regelmatig tentoon bij Galerie Meert Rihoux. Ook toen deze in 2006 werd hernoemd tot Galerie Greta Meert, bleef hij er betrokken bij tentoonstellingen tot aan zijn overlijden in 2020.
David Platzker herinnert ons eraan dat Baldessari “een verwantschap voelde met het werk van Marcel Broodthaers en René Magritte — kunstenaars wiens werk vaak in combinatie met het zijne werd gepresenteerd.” Rita McBride voegt toe dat “de typische Belgische humor hem bijzonder aansprak.”
In 1988 werd de tentoonstelling John Baldessari: Recent Works gepresenteerd in het Paleis voor Schone Kunsten. “Ik twijfel er niet aan dat John deze nieuwe tentoonstelling zou zien als een soort ‘thuiskomst’ in een stad waar hij echt van hield,” zegt Platzker.
Rond de tentoonstelling
Rond de tentoonstelling organiseert Bozar een multidisciplinair programma met lezingen en debatten, een Bozar all over the P(a)lace (nocturne), rondleidingen, filmvertoningen en performances.
Curatoren: Rita McBride, David Platzker, & Bartomeu Marí
Met de waardevolle steun van de Vlaamse Gemeenschap, de Craig Robins Collection, Miami, uhoda, Sprüth Magers
In samenwerking met: The John Baldessari Family Foundation, John Baldessari Estate, Sprüth Magers