Dag Zjakki, hoe lang ben je al fan van Frank Zappa? Hoe heb je hem ontdekt?

Een vriend uit Québec had me gezegd me dat Zappa zou optreden in het Paleis voor Schone Kunsten. Als piepjonge student – ik was 17 jaar – ben ik naar dat concert gegaan en it blew my mind. Ik had toen nog geen platen van Zappa, ik had überhaupt nog maar twee elpees, een van Jimi Hendrix en een van Crosby, Stills, Nash & Young. Het was in die jaren moeilijk om hier die undergroundmuziek te vinden en internet bestond uiteraard nog niet. Het muzieknieuws ging gewoon van mond tot mond. Zo had ik al wel een en ander horen vertellen over Zappa, maar zijn muziek had ik nog nooit gehoord. Na dat concert in 1970 ben ik dan naar Amsterdam gelift om zijn platen te zoeken, daar waren die toen al wél te koop. Sindsdien heeft Zappa mij niet meer losgelaten.

Was het concert in het Paleis voor Schone Kunsten ook voor het Belgische publiek de eerste kennismaking met Zappa?

Zappa’s debuut Freak Out was op dat moment al vier jaar uit, maar het was zijn allereerste concert in België. Hij was in 1969 al wel als MC op het festival van Amougies in Henegouwen geweest, waar hij één nummer met Pink Floyd heeft gejamd.

Wat is je herinnering aan het concert van Zappa in het Paleis voor Schone Kunsten in 1970?

In die tijd werd er heel veel met muziek geëxperimenteerd op een vaak grensverleggende manier. Denk maar aan Jimi Hendrix, de vroege Pink Floyd, The Velvet Underground, Soft Machine enz. Het concert van Zappa in 1970 was dat allemaal en tegelijkertijd nog veel meer. The Mothers of Invention speelden rhythm-and-blues met Igor Stravinsky-achtige klassiek en doowop met percussie die van Edgar Varèse had kunnen zijn. Het was niet alleen een concert, maar ook een performance. Er gebeurde van alles, soms gekke dingen die me aan Monty Python deden denken. Daarna ben ik meer en meer en meer naar Zappa gaan luisteren en pas achteraf heb ik ten volle beseft wat ik die 16de december 1970 in het Paleis voor Schone Kunsten heb gehoord en gezien. Het was mijn eerste, maar uiteraard niet mijn laatste concert van Zappa. Ik heb hem in totaal een kleine 20 keer gezien en ook meerdere keren geïnterviewd. Ik ben naar Parijs, Milaan, Londen, Frankfurt enz. gereisd om naar concerten van Zappa te gaan.

Wat betekende het concert voor het Paleis voor Schone Kunsten en voor het publiek?

Het was heel bijzonder, ook voor het Paleis voor Schone Kunsten. Het Paleis toen was niet wat Bozar vandaag is, een plek waar allerlei muziek thuis is. Toen kon je er bijna uitsluitend voor klassieke muziek terecht. Ik weet niet wie op het idee is gekomen om Zappa uit te nodigen, maar dat was eigenlijk ongehoord in die tijd. Er werd schande gesproken over het feit dat die “hippies met hun lang haar” in het deftige Paleis voor Schone Kunsten speelden. Het publiek was ook best atypisch. Er hing een hippiesfeer, mensen waren vaak enorm verbaasd tijdens het concert. Het was toen zo moeilijk om aan platen te geraken, dat de meeste aanwezigen Zappa niet echt kenden. In die tijd ging je als muziekliefhebber naar een concert zonder dat je de muziek had gehoord, omdat er zo weinig concerten waren. Zo ontdekte je nieuwe muziek.

Wat maakt Frank Zappa zo’n bijzondere artiest?

Zappa heeft veel grenzen doorbroken en was heel veel tegelijkertijd: een geniale componist, een uitstekende gitarist, een scherpe tekstschrijver, een conceptueel kunstenaar, performance artiest, filmmaker… Muzikaal schuurt hij tegen heel diverse genres aan: klassiek, avant-garde, experimentele jazz, rock, doowop, rhythm-and-blues… Hij heeft lak aan hokjesdenken en heeft op een geniale manier grenzen doorbroken. Alles in zijn werk is bovendien met elkaar verbonden, een fenomeen dat hij zelf ‘conceptual continuity’ noemt. Je kunt Zappa niet makkelijk begrijpen, omdat zijn muziek erg gelaagd is en alles met elkaar verbonden is en naar elkaar verwijst: concerten, platenhoezen, albums, films, interviews – er zit overal die rode draad in. Wat velen niet weten, is dat hij is begonnen als klassieke componist. Daarna is hij rockmuziek gaan maken omdat hij zijn klassiek werk niet aan de man kon brengen, maar die genres zijn bij hem altijd door elkaar blijven vloeien. Dat ga je ook ervaren tijdens Zappa. Yes. Yes. Yes. in Bozar.

Hieronder ontdek je het hele programma van Zappa. Yes. Yes. Yes. op 2 en 3 december in Bozar.