Els Dietvorst

Gepubliceerd op

Els Dietvorst: This is what you came for

Met de grote rol die de natuur, de elementen, planten en dieren in haar werk spelen is het misschien toepasselijk dat Els Dietvorst een wat vreemde eend is in de hedendaagse kunst. Ze kiest ervoor om zich te concentreren op wat anderen vaak als onbelangrijk, minderwaardig of ongewenst vinden. Eigenwijs en radicaal zoekt ze haar eigen weg in de kunstwereld. Toch krijgt ze met de BelgianArtPrize nu een grote, prestigieuze prijs voor haar geëngageerde oeuvre, en dat resulteert o.a. in een tentoonstelling bij Bozar.

Ontmoetingen en het smeden van banden, dat zijn waarden die centraal staan in het werk van Els Dietvorst. Ze kiest er dan ook voor om twee tentoonstellingen op twee verschillende plekken in Brussel te maken. De bezoekers vormen de verbinding tussen de CENTRALE for Contemporary Art in downtown Brussel, waar allemaal gloednieuw werk te zien is, en Bozar waar een dwarsdoorsnede is te zien van Els Dietvorsts artistieke praktijk van de afgelopen 20 jaren én nieuw werk. Hier alvast een eerste ontmoeting met enkele werken.

Een boom bedekt met bijenwas, met vormloze, gesmolten contouren. Gebeeldhouwd door de vlammen die nu gedoofd zijn. Het zijn sporen van een ritueel dat plaatsvond op de avond van de opening: een optocht die de wassen boom van de CENTRALE naar Bozar bracht, waar die als een monumentale kaars met vuur werd aangestoken. De boom werd gedragen door de leden van The BARЯA Movement, een collectief bestaande uit kunstenaars, trouwe medewerkers en oud-studenten; een collectief dat de laatste jaren is gegroeid en past binnen haar praktijk.

© Philippe De Gobert

Els Dietvorst draagt de boom door de straten van Brussel ook op aan ACM (Art - Coeur – Merci), een dakloze man uit Kameroen die ze eind 2000 ontmoette tijdens een van haar wandelingen in Brussel. Je maakt in de expo kennis met deze 'zwervende filosoof' in een film; Dietvorst volgde zijn bijzondere levensweg jarenlang tot ze hem uit het oog verloor. ACM overleefde in een ‘Cabane de la fortune’ langs het kanaal Brussel-Charleroi, aan de rand van de stad. Als een stedelijke jager-verzamelaar scharrelde hij zijn eigen voedsel bijeen en maakte hij zijn kleren van wat wij achterlaten in de kledingcontainers van Oxfam. Hij was zijn omgeving niet tot last maar werd wel weggejaagd en zijn krot werd platgegooid. ACM was sterk en fragiel, een (levens)kunstenaar.

“Els Dietvorst is sociaal en empathisch bewogen en gaat op zoek naar de verhalen in haar omgeving. Haar beeldend werk refereert aan de maatschappelijke verwondering, bewustwording en de connectie tussen mensen. Om dit gegeven te concretiseren maakt ze gebruik van verschillende media en cross overs om in dialoog te gaan. Dit resulteert in een uiterst persoonlijke beeldtaal, die vooral niet belerend wil zijn, maar die aanzet tot bewustwording en de capaciteit om de dingen anders te gaan bekijken.”
- Verslag van de jury van de BelgianArtPrize
© Philippe De Gobert

Dietvorst woont in Ierland op het platteland dicht bij de zee. Tijdens de eerste lockdown wandelt ze dagelijks naar een rots in zee en legt er witte stenen op. Deze rots noemt ze ‘Coastal Shrine’ en vormt een lichtpunt op het strand. De natuur werkt mee of tegen en ze aanvaardt dat ze zaken niet in de hand heeft. Voorbijgangers voegen stenen toe. Het wordt een collectief ritueel waar iedereen aan kan meewerken. Dat zorgt voor samenhorigheid, zonder dat mensen elkaar ontmoeten.

© Philippe De Gobert

Met de video Vive la démocratie (Leve de democratie) vertaalde Dietvorst in een theatermonoloog en een film het levensverhaal van Kokou Zokli, die uit Togo vluchtte. Ze toont de film samen met een ‘Lijst van omgekomen vluchtelingen’, gepubliceerd door het Europese netwerk UNITED for Intercultural Action. Die confronteert ons met de namen van 44.764 vluchtelingen die sinds 1993 zijn omgekomen bij hun poging om het “fort Europa” te bereiken, op zoek naar een beter leven, om te ontsnappen aan de armoede en de gruweldaden die in hun land worden begaan. Els Dietvorst stelt een thema aan de kaak dat haar altijd na aan het hart heeft gelegen: het met de voeten treden van de democratie. Als antwoord daarop plaatst de kunstenares drie monumentale standbeelden, de ‘drie gratiën’: beschermende figuren die de bezoeker verwelkomen en waken over die duizenden migranten die nog onderweg zijn.

Ontdek zelf de wereld van Els Dietvorst bij Bozar en in de CENTRALE for Contemporary Art. De expo bij Bozar is helemaal gratis.