Omar El Akkad werd geboren in Egypte, groeide op in Qatar en emigreerde naar Canada voordat hij journalist werd. Hij deed verslag van Afghanistan, de Arabische Lente, Guantánamo en de Black Lives Matter-beweging. Zijn romans – American War en What Strange Paradise – dragen de sporen van deze ervaringen in het veld: burgeroorlogen, ballingschap, klimaatverandering, staatsgeweld ... Maar in oktober 2023 veranderde er iets. Het geweld uit Palestina, van een ongekende omvang, raakte hem rechtstreeks. Vanuit de VS, het land dat hij jarenlang had geïdealiseerd, besefte hij dat zijn belastinggeld werd gebruikt om aanvallen te financieren waarbij kinderen omkwamen. Hij kon zichzelf er niet langer van overtuigen dat dit hem niets aanging.
Spreken waar de stilte heerst(e)
In One Day, Everyone Will Have Always Been Against This blikt Omar El Akkad terug op zijn afkomst, de verhalen van zijn vader na hun vertrek uit Egypte, zijn eigen verhuizingen en de wrijvingen die hij ervaart in zijn rol als Noord-Amerikaanse vader. Het essay wordt gekenmerkt door een verlangen om kennis door te geven. Hij zoekt naar woorden om zijn kinderen niet hetzelfde zwijgen op te leggen dat hij zelf heeft gekend of zichzelf heeft opgelegd. Tussen herinnering, erfgoed en politieke standpunten gaat hij de confrontatie aan met de tegenstrijdigheden die hem bezighouden. De relatie tot geweld, gewapend verzet, familiale en politieke loyaliteit: niets is eenvoudig.
El Akkad schrijft zonder een superieure houding aan te nemen. Hij oordeelt niet over de vormen van verzet, maar stelt zijn eigen acties in vraag. Zijn weigering om een oordeel te vellen over wat hij ‘legitieme vormen van verzet’ noemt, is gebaseerd op een vaststelling: bezetting, kolonisatie en bloedbaden zijn feiten. Wat daarna komt, is aan de mensen die het overleven. In een interview met The Guardian legt hij uit: "Als journalist tijdens de jaren van de ‘oorlog tegen het terrorisme’, die verslag deed van een plek als Guantánamo, kon ik nog steeds een zekere afstand bewaren tussen mijzelf, mijn rol in dat deel van de wereld en wat ik zag. (...) Ik kon denken dat het een anomalie was – dat er onderliggend iets goeds en fundamenteels was dat stand zou houden. (...). Deze vorm van psychologische verdediging is voor mij onmogelijk geworden. (...) Dit alles hangt volgens mij samen met mijn eigen lafheid dat ik zo lang heb kunnen wegkijken. Dat kan ik niet meer."
“Er zijn meer mensen die zich inzetten voor solidariteit dan voor vernieling”
One Day, Everyone Will Have Always Been Against This is een kritiek op de medeplichtigheid van het Westen aan de genocide die momenteel plaatsvindt in Gaza. Het beschrijft de morele prijs van onverschilligheid en de manier waarop officiële verhalen deze onverschilligheid in stand houden. Het hekelt een vorm van comfortabel liberalisme: het liberalisme dat medeleven toont, maar zich terugtrekt zodra de kosten concreet worden.
Toch vervalt El Akkad niet in cynisme. Hij belicht vormen van verzet die tegen deze onverschilligheid ingaan: artsen die in oorlogsgebieden opereren, havenarbeiders die weigeren wapens te laden, studenten van prestigieuze universiteiten die bereid zijn hun privileges op te offeren voor een zaak zonder terugkeer. Gezien de omvang van de ramp geven deze gebaren hem hoop en moed.
Een aanwezigheid in Bozar die het gesprek opent
In september 2025 komt Omar El Akkad naar Bozar om zijn vragen luidop te formuleren en deze samen met het publiek te beantwoorden. Welk verhaal willen we geloven? Hoe lang blijven we nog zwijgen? El Akkads werk lezen, naar hem luisteren, is een eerste stap om je positie te bepalen. Kijken naar wat ons bang maakt. Onze plaats in een wereldwijde crisis erkennen. Uit de reflex van machteloosheid komen en nadenken over transformatie vanuit een ethische benadering. In zijn boeken en toespraken onderzoekt El Akkad angst, machteloosheid en ontworteling – niet als persoonlijke zwakheden, maar als politieke omstandigheden. Hij laat zien hoe machtsstructuren de geschiedenis herschrijven en geweld normaliseren. Zijn verhalen troosten niet, ze maken je wakker.
